GELİR DAĞILIMI ARASTIRMA RAPORU BASIN ÖZETI
2000'LI YILLARA DOGRU TÜRKIYE'NIN ÖNDE GELEN SORUNLARINA YAKLASIMLAR 28- GELIR DAGILIMI ARASTIRMA RAPORU BASIN ÖZETI Gelisme süreci içinde artirilan refah ve yaratilan gelirden toplumun tüm kesimlerinin yararlanmasi, toplumsal barisin sürekliligi açisindan oldukça önemlidir. Artan iletisim olanaklari içinde kesimler arasindaki refah farkliliklari daha çarpici biçimde öne çikmakta ve toplumun çesitli kesimlerinde rahatsizliga dönüsebilmektedir. Gelir dagilimindan düsük pay alan kesimlerin, genel nüfus içinde çogunlukta olmasi ayrica bu kesimlerin saglik, egitim, beslenme ve barinma gibi temel hizmetlerden de daha kötü yararlanmalarina neden olmaktadir. Böylece ülkenin gelisme sürecinde gerekli olan insan kaynaklari niteliklerinde beklenen gelisme saglanamamaktadir. Bu da ülkenin gelismesini tehdit etmektedir. Uluslararasi Alanda Gelir Dagilimini Azaltma Egilimi: Gelismis ülke kaynakli sermayenin günümüzde giderek artan bir oranda gelismekte olan ülkelere akmasinin iki önemli nedeninden birisi ucuz is gücü ve uygun dogal kaynaklarin varligidir. Ikinci önemli neden olarak da bu ülkelerde yaratilacak satin alma gücünün, çok uluslu sirketler için uygun bir pazar potansiyeli yaratmasidir. Bu nedenle uluslararasi alanda bölgeler ve ülkeler arasinda gelir dagiliminda düzelme egilimi ortaya çikacagi öngörülebilir. Doymus bati pazarlarinin çok uluslu sermaye için gelecekte cazibesini kaybedecegi, özellikle gelismekte olan ülkelerde artan gelir düzeyine paralel olarak gelisen doymamis pazarlarin ise önemlerinin artacagi açiktir. Bu veri, gelismekte olan ülkelerin dünya hasilasindan alacagi payin giderek artmasini saglayacaktir. Türkiye'de Gelir Dagiliminin Düzeltilmesi Gerekliligi: Türkiye'de gelir dagiliminin düzeltilmesi, daha adil bir hale getirilmesi gerekliligi üzerinde kabul gören bir olgudur. Ancak bu konuda günümüze dek olumlu politikalarin gelistirilip, uygulanmaya konmasi mümkün olmamistir. Türkiye'de demokrasinin sikça kesintiye ugramasi ve demokratik geleneklerin, gelismis bati ülkelerinde oldugu gibi yerlesememesi sonucu, gelir dagiliminin çizdigi olumsuz tablo karsisinda toplum tepkisiz kalmaktadir. Ancak gelir dagiliminda paylasimin günümüzdeki olumsuzluklari gelecege tasimasi durumunda sorunun giderek büyüyecegi ve iç baris ve ülke kalkinmasina çok olumsuz etkilerde bulunacagi açiktir. Türkiye'de Gelir Dagiliminin Iyilestirilmesine Yönelik Öneriler 1. Siyasal Iktidarin Kararliligi: Türkiye'de gelir dagiliminda ortaya çikan olumsuz tablonun iyilestirilebilmesinde en önemli gereklilik, siyasal iktidarin kararliligi olmaktadir. Çok partili yasama geçildiginden itibaren konuyla ilgili tartismalar süreklilik kazanirken, temel konularda önemli hiçbir gelisme saglanamamistir. 2. Nüfus Artis Hizinin Düsürülmesi Gerekliligi: Hizli nüfus artisi, mevcut kaynaklarin daha çok insana paylastirilmasina ve insanlarin yasam standartlarini ve niteliklerini yükseltecek alanlara yatirim yapilmasina engel olmaktadir. Yapilan yatirimlar insanlarin ihtiyaçlarini asgari düzeyde karsilamaya yetmekte, bunun disinda refah düzeyini artiracak saglik, egitim, sosyal güvenlik alanlarina yeterince kaynak ayrilamamaktadir. Milli gelirden mevcut refah düzeyini yükseltmeye yönelik daha çok kaynak aktarilabilmesi için, nüfus artis hizinin düsürülmesi gerekliligi açiktir. Özellikle kirsal alanlarda ve sehirlerde düsük gelir gruplarinin yasadigi yerlerde aile planlamasina yönelik tanitici ve bilgilendirici yaygin egitim programlari konmasi, konunun tabu olmaktan çikarilmasi uzun dönemde nüfus artis hizini düsürücü etki yapacaktir. 3. Tarim Nüfusunun Verim ve Gelirinin Artirilmasi: GSMH'de tarim sektörünün payi hizla düserken tarimla ugrasan nüfusun payi ise ayni oranda düsmemektedir. Tarim alanlarinda arazi bölünmelerinin önlenmesi, her üretim biriminin baska üretim birimleriyle birleserek ya da tek basina bir isletmeye dönüsmesi, bu isletmelerin yilin 12 ayinda üretim yapacak alternatif ya da ek is yaratilmasi, sektördeki tüm çalisanlarin sosyal güvenlik kapsamina alinmasi, isgücünün niteliklerinin egitim yoluyla yükseltilmesi, pazar egilimli bir anlayisin gelistirilmesi bu konuda somut yapilacak girisimler olacaktir. 4. Uygulanan Ekonomik Politikalarin Etkisi: Enflasyon kabul edilebilir düzeylere düsürülmeden gelir dagiliminda iyilesmenin olanaksizligi açiktir. Enflasyonun düsürülebilmesi için en kisa sürede orta vadeli istikrar programinin hazirlanmasi ve yürürlüge konmasi gerekmektedir. Istikrar programinin ana hedeflerinden birisi, kamu borçlanma geregini azaltmak olmalidir. Bu amaca yönelik olarak kamu gelirleri artirilmali, kamu harcamalarinin, borçlanma yerine saglam kaynak olan vergi gelirleriyle karsilanmasi saglanmali ve kamu harcamalari disiplin altina alinmalidir. Daha adil bir gelir dagilimini saglamada vergi araç olarak kullanilmali ve yapilacak vergi düzenlemeleriyle vergi yükünün daha genis tabana yayilmasi ve vergilendirilmeyen kesimin denetim altina alinmasi saglanmalidir. 5. Sosyal Güvenlik Hizmetlerinin Yayginlastirilmasi: Sosyal güvenlik hizmetlerinin yayginligi ve ucuzlugu, refah düzeyinin artmasina dogrudan etki yapmaktadir. Bu tür harcamalardan vergi alinmamasi yaninda, kamunun bu konularda verdigi hizmeti yayginlastirmasi ve kalitesini de artirmasi gerekmektedir. Kamu bu hizmeti kendisi verebilecegi bir çevreyi yaratmak durumundadir. 6. Demokratiklesmenin Önemi: Demokrasinin yerlesik oldugu ülkelerde gelir dagilimi ülkedeki çesitli kesimler arasinda daha dengeli paylasilmaktadir. Demokrasinin olmadigi ülkelerde ise iktidarlar ve iktidara yakin olan kesimler, milli gelirden aldigi pay azalan ve yasam düzeyleri düsen kesimlerin hak talep etmeleri de olanakli olmamaktadir. Kisaca Türkiye'de milli gelirin, toplumun degisik kesimlerine daha adil bir biçimde paylastirilmasi geregi açiktir. Ülke kalkinmasinin kesintiye ugramamasi ve toplumdaki huzursuzlugun artmamasi açisindan böyle bir gelisme kaçinilmazdir. INCOME DISTRIBUTION Equal distribution of income is a must for sustainable social accord. The development in the means of mass communication has made the gap between different sections of the society more evident. The difference in income distribution brings about discrepancies in health, education, housing and similar services. One can foresee a possible improvement in income distribution between different countries due to the fact that developed countries have started investing in different parts of the world. Income distribution is one of Turkey's current problems. Although there is general agreement on the necessity to improve income distribution in the country, little has been done so far. A series of proposals can be offered to improve Turkey's income distribution: 1. Governments must show commitment. 2. The rate of population growth should be reduced. 3. The productivity and income of the agricultural population needs to be increased. 4. The inflation rate must be reduced through medium-term stability programs. Public revenues must be increased and an urgent tax reform is needed. 5. Social security services should be improved. 6. Further democratization is needed. Elegans'a mail