Elegans Logo

GENÇ İŞADAMLARININ 1999 YILINA İLİŞKİN BEKLENTİLERİ



TÜGİAD üyelerinin 1999 yılında gerek ekonomik gerekse siyasi ve sosyal bazı konulardaki düşünce, beklenti ve taleplerini ortaya koymayı amaçlayan geleneksel olarak dernek bünyesinde her yıl gerçekleştirilen araştırma anketinin sonuçları şu şekildedir: Anket iki ana bölümden oluşmaktadır:

a. TÜGİAD üyelerinin temel ekonomik göstergelere ilişkin beklentileri
b. TÜGİAD üyelerinin Türkiye' nin öneml, gündem konularına ilişkin görüşleri
Ankete katılan üyelerin yaklaşık yüzde 81' i şirket sahibi ya da ortağı konumundadır. Kalanını ise yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı gibi üst düzey yöneticiler oluşturmaktadır.

Genç İşadamlarının Temel Ekonomik Göstergelere İlişkin Beklentileri
1999 yılı beklentiler anketinde TÜGİAD üyelerinden enflasyon, faiz oranı, GSMH büyüme hızı, kamu açıkları / GSMH, Toplam yatırımlar / GSMH, İhracat, ithalat ile dolar ve mark yıl sonu kurları göstergeleri ssorulmuş ve yanıtları alınmıştır. Bu temel kriterleri üyelerin beklentileri ve 1999 yılı program hedefleri aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.

Temel Ekonomik Göstergeler 1999 Yılı Sonu Tahmini

GÖSTERGELER TÜGİAD PROGRAM
Enflasyon TEFE 62 35
Büyüme Hızı 4 3
Kamu Açıkalrı / GSMH 10,0 8,3
Yatırımlar / GSMH 22,6 25,7
İhracat (milyon dolar) 29,350 30,000
İthalat (milyon dolar) 54,600 53,000
Dolar 501,000 430,000
Mark 290,000 260,000

1997 Yılı Enflasyon Beklentileri
Türkiye' de enflasyon ülkenin ve ekonominin en önemli sorunlarından biri olmayı sürdürmektedir.

Ekonomide uzun süredir yüksek enflasyonun sürmesi ve geniş aralıklar arasında dalgalanması enflasyon beklentilerini kuvvetlendirmekte, enflasyonla mücadele programlarına olan güveni ve desteği ise azaltmaktadır.

1998 yılı içinde uygulanan enflasyonla mücadele programının kısmi başarısı ve yıl sonunda belirlenen ikinci hedef yüzde 58 gerçekleştirilecek olmasına rağmen TÜGİAD üyelerinin enflasyon beklentileri yüzde 50 ila 80 arasında dağılım göstermektedir . Bir başka deyişle 1999 sonu için hedeflenen yüzde 35 oranı kabul görmemektedir. TÜGİAD üyelerinin yıl sonu TEFE beklentisi yüzde 62 olarak hesaplanmaktadır. Buna göre 1999 yılındaki belirsizliklere dayanarak, enflasyonun 1998 yılı enflasyon oranına yakın gerçekleşeceğini tahmin etmektedir.

Bu beklentilerin siyasi ve ekonomik belirsizlikten kaynaklandığı açıktır. Nitelim anket içinde yeralan sorulardan alınan cevaplar göstermektedir ki, uygulanmakta olan ancak siyasi belirsizlik nedeniyle geleceği görülemeyen enflasyonla mücadele ğrogramı iş dünyasından destek almaktadır. Enflasyonla Mücadele programı için geniş ölçüde kısmen yeterli cevap alınmış, daha kapsamlı ve koordineli olmaı ve kamu kesimindeki reformlar ve özelleştirmenin hızlandırılması ile desteklenmesi önerilmiştir. Yetersiz cevabı ise yüzde 11, kısmen yeterli cevabı yüzde 81, yeterli cevabı ise yüzde 8 pay almaktadır.

Ekonomik Büyüme
Türkiye ekonomisi 1994 ekonomik krizinde yarattığı daralmanın ardından üç yıl üst üste hızlı bir büyüme göstermiştir.1995 yılında yüzde 8, 1996 yılında yüze 7,1 ve 1997 yılında yüzde 8,1 ekonomik büyüme yaşanmıştır. Ancak bu ekonomik büyüme dış kaynak girişine dayalı, enflasyonist ve iç talep itişli bir modele dayanmaktadır. 1998 yılı için bütçe ve program hedeflerinde enflasyonla mücadele programına bağlı olarak ekonomik büyüme yüze 3 olarak hedeflenmişti. 1998 yılının ilk çeyreğinde ekonomi yüzde 9 büyüme göstermiştir. Ancak enflasyonla mücadele programının etkisi ile yılın ikinci çeyreğinde iç talep daralmaya başlamış ve ekonomik büyüme yüzde 4,1 olarak gerçekleşmiştir.
Bu iç ve dış gelişmeler çerçevesinden 1999 yılı programında yüzde 3 ekonomik büyüme hedefi belirlenmiştir.
TÜGİAD üyeleri ise piyasalardaki durgunluk ve 1999 yılı programının yüzde 3 hedefine karşın 1999 yılı genelinde ortalama yüzde 3 hedefine karşın 1999 yılı genelinde ortalama yüzde 4 büyüme öngörmektedir.
TÜGİAD üyelerinin yüzde 3 ile yüzde 5 arasındaki büyüme tahminleri yoğunluk kazanmaktadır. Ekonomik küçülme öngörenlerin oranı ise yüzde 9,1' dir. TÜGİAD üyeleri ekonomik durgunluk ve piyasalardaki daralmaya rağmen ekonominin geneli için iyimserliklerini 1999 yılı iin korumaktadır.

Kamu Kesimi Açıkları
Kamu Kesimi Borçlanma Gereği' nin GSMH' ya oranı 1996 yılında yüzde 8,8 olarak gerçekleşmiştir. 1997 yılında Denk Bütçe öngörüşü ile KKBG / GSMH oranı yüzde 0,4 olarak öngörülmüş ancak önemli bir sapma göstermiş ve yüzde 7,6 olarak gerçekleşmiştir. 1998 yılı programında ise bu oran yüzde 8,6 olarak belirlenmiştir. Muhtemelen 1998 yıl sonunda KKBG / GSMH oranı yüzde 8,7 oranında ve program hedefi doğrultusunda gerçekleşecektir. TÜGİAD üyeleri ise siyasi istikrarsızlık ve kamu kesimindeki reformların geciktirilmesi ve seçim ekonomisi uygulamaları endişeleri taşımakta ve bu nedenle kamu kesimi açıkları konusunda kötümser öngörülerde bulunmaktadır. Üyeler 1999 yılı programında yüzde 8,3 olarak hedeflenen kamu kesimi borçlanma gereği / GSMH oranı yüzde 10 olarak görmektedir. Kamu kesimi ile ilgili olarak Vergi Reformu' nun yürürlüğe konmuş olması bu iyimserliği (geçen yıla kıyasla) yaratmaktadır. TÜGİAD üyeleri vergi gelirlerinin arttırılması konusunda vergi reformunu desteklemektedir. Ancak özellikle tasarruflar üzerine getirilen vergilemenin faiz oranlarına olumsuz etkisi ile iç talepteki daralmaya neden olan etkilerinden dolayı vergi reformunu eleştirmektedir.

İhracat ve İthalata İlişkin Beklentiler
1999 yılında uluslararası finansal krizin reel kesim üzerindeki etkisinin belirginleşmesine bağlı olarak Türkiye' nin ihracat pazarlanrındaki yavaşlamasının devam etmesi beklenmektedir. OECD tahminlerine göre ihracat pazarlarındaki büyüme hızının 1999 yılında yüzde 4,6 olacağı öngörülmektedir.

1999 yılında dünya üretiminin yüzde 2,5, ticaret hacminin ise yüzde 4,6 oranında artacağı tahmin edilmektedir. OECD bölgesinde OECD bölgesinde GSYMH' nin yüzde 1,8 oranında ve toplam reel ithalatın yüzde 7,1 oranında artacağı öngörülmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde ise iç talebin azalması ve krize bağlı dış talep daralmasının 1999 yılında daha da belirginleşmesi sonucunda büyüme hızının yüzde 2,5' a yavaşlaması beklenmektedir. Dış dünyada ve Türkiye' de ihracat pazarlarında bu gelişmeler yaşanırken Türkiye' nin 1998 yılında 27,5 milyar dolar ihracat ve 49,5 milyar dolar ithalat gerçekleştireceği tahmin edilmektedir. 1999 yılı programında ise ihracat 30 milyar doalr, itahalat ise 53 milyar, ithalat beklentileri ortalaması ise 54,6 milyar dolardır.

Ancak hemen berlitmek gerekir ki, bundan önceki senelerde TÜGİAD üyelerinin ihracat beklentileri program hedeflerinin oldukça üzerinde oluşmaktaydı. Örneğin 1998 yılı için program hedefi olan 29 milyar dolar ihracatı üyeler 35 milyar dolar olarak öngörmüş ve iyimserliklerini azaltmıştır. Programda öngörülen 23 milyar dolarlık dış ticaret açığına karşın, üyelerin dış ticaret açığı beklentisi 25,3 milyar dolardır.

1996 Yılı Döviz Kuru Tahminleri
TÜGİAD üyelerinin 1998 yılı sonu için ABD doları tahmini ortalama 330,000 Alman markı için ise 193, 660 TL olmuştu. 1998 yıl sonu için üyelerin beklentilerinin çok gerçekçi olduğu görülmektedir.

1999 yıl sonu için ise program ABD doları için 430,000 TL ve alman markı 260,000 TL öngörmektedir. Bir baka deyişle 1999 yılında ABD dolarında ve Alman markında yıl sonu TEFE hedefi olan yüzde 35 kadar bir artış planlanmakta. ABD doları Alman markı çapraz kurunu ise 1,65 olarak öngörmektedir.

TÜGİAD üyeleri ise program hedefinin oldukça üzerinde bir kur artışı hedeflemektedir. Üyelerin öngörüşünü daha çok kendi enflasyon (yüzde 62) hedefi ile örtüşmekte ve bu hedefe dayanmaktadır. ABD dolarında yıllı yüzde 55 oranında bir artış ve yıl sonunda ortalama 501.000 TL, Alman markında ise yüzde 52 oranında bir artış ve yıl sonunda ortalama 290.000 TL öngörülmektedir. ABD doları Alman markı çapraz kurunun ise 1999 yıl sonunda 1,70 olacağı tahmin edilmektedir.

Genç İşadamlarının Gündemdeki Konulara İlişkin Görüşleri
TÜGİAD üyeleri arasında yapılan araştırma çalışması ikinci bölümünde genç işadamlarının Türkiye' nin göndemini oluşturan konular ile ilgili görüşleri alınmıştır. Ürkiye gündemindeki sorunlar ile ilgili olarak sorulan 17 başlıktab önem sırasına göre beş sorunun seçilmesi istenmişit.r Aynı yöntem itibarıyle geçen yıllarda yapılan değerlendirmelerde 1996, 1997 ve 1998 yıllarında da şu sonuçlar alınmıştı. 1996 yılında, Türkiye' nin en önemli üç sorunu hızlı nüfus artışı, enflasyon ve siyasi istikrar; 1997 yılında, hızlı nüfus artışı, enflasyon ve kamu açıkları, 1998 ise enflasyon, bozuk gelir dağılımı ve hızlı nüfus artışı olmuştu.

1997 yılı iin yaılan derğerlendirmede ise ilk kez siyasi istikrar ilk sırayı almıştır. İkinci önemli sorun olarak enflasyon, üçüncü önemli sorun olarak ise iç borçlar konusu yer almıştır.

1999 Yılında Türkiye' nin En Önemli Sorunları
Siyasi İstikrar...........51
Enflasyon...........41
İç Borçlar...........34
Bozuk Gelir Dağılımı...........28
Demokratikleşme ve İnsan Hakları...........28
Kamu Açıkları...........27
Anti-laik akımların Güçlenmesi...........19
Kamu Kesiminin Yeniden Yapılanması...........15
Ulusal Güvenlik...........15
Dış Borçlar...........14
Yüksek Faizler...........9
İşszilik...........7
Hızlı Nüfus Artışı...........4
Kamu Kesiminde Yolsuzluk...........3
Teknolojik Gerilik...........2
İç Güvenlik...........2
Toplumsal Uzlaşma...........2

EXPECTATIONS OF TUGIAD MEMBERS ON BASIC ECONOMIC INDICATORS
Inflation in 1999
Inflation continues to be among the country's major economic problems. TUGIAD members foresee an inflation rate between 50% and 80% for 1999, which shows that the 35% target set for the year is not considered as realistic. 11% of TUGIAD members state that the measures were not adequate, while 81% said they were partially satisfactory. Only the remaining 8% said the measures were adequate.

Economic Growth
After slowing down with the 1994 economic crisis, the Turkish economy underwent a rapid growth fot three consecutive years. For 1999, TUGIAD members forecast a 4% growth against the targeted 3%. In spite of the economic stagnation and contraction, they are optimistic.

Public Sector Borrowing Requirement
TUGIAD members foresee the PSBR/GNP ratio as 10% for the year 1999 despite the target figure of 8.3%. Ths comparative optimism stems from the fact that the long-awaited Tax Reform has been introduced.

Exports and Imports
Turkey's imports in 1998 are expected to amount to 49.5 billion and exports to 27.5 billion Dollars. The 1999 program foresees exports as 30 billion and imports as 53 billion Dollars Despite the 23 billion Dollar foreign trade deficit foreseen in the program, the TUGIAD members expectations stand at 25.3 billion Dollars.

Foreign Exchange Rates
In 1999, the projections of the TUGIAD members stand at TL 501.000 and 290.000 for the us dollar and German mark. The USD/DM cross rate is expected to be 1.70

VIEWS OF YOUNG BUSINESSMEN ON CURRENT ISSUES
Members views were asked on currentissues in Turkey. They were requested to choose the five most important matters from a list containing 17 items. Results of the qestionnaire reveal that according to the TUGIAD members the three most important issues on the country's agenda for the year 1999 are political stability, inflation and internal borrowing.


MEDYATEXT
Elegans'a mail