Elegans Logo

SERDAR AKINCI
T.C. Brüksel Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri
Commercial Counsellor at the Turkish Embassy, Brussels

Belçika Türkiye Ticari İlişkileri


Batı Avrupa'da bulunan ve bir AB üyesi olan Belçika, 30.528 km2'lik yüzölçümü ve 10.213.752 kişilik nüfusa sahip bulunmaktadır. Ülke ekonomisindeki önemli faaliyetler arasında; hizmet sektörünün yanısıra, kimyasal ve farmasötik ürünler, makine ve araç gereçler, nakliye araçları, plastik maddeler gibi sektörleri hemen sıralamak mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan, ülkede çıkarılan önemli bir doğal kaynak da bulunmamaktadır.

Belçika'da gayri safi milli hasılanın önemli bir bölümü dış ticaret yoluyla elde edilmekte olup Belçika dış ticaretinin yıllara göre değişimi Tablo 1'deki gibidir
Yüzey alanı küçük ölçekli ülkeler arasında kabul edilen Belçika'nın, 1998 yılında Dünya ihracatında 11. sırayı, ithalatında ise 10. sırayı aldığı belirtilmektedir. Bu bir kaç gösterge ve açıklamanın da işaret ettiği gibi dış ticaret ülke ekonomisi için büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, ihracatın arttırılması, Belçika'nın öncelikli konuları arasında yer almaktadır.
Yüzde oranlar itibariyle Belçika'nın bölgelere göre dış ticaretinin dağılımı Tablo 2'deki gibidir. Belçika'nın önde gelen ticaret ortaklarının ise AB üyesi ülkeler olduğu görülmektedir. ‹hracatın % 75'den ve ithalatın % 70'den fazlasının yapıldığı bu ülkelerin başında Almanya, Fransa ve Hollanda'yı sıralamak mümkün bulunmaktadır. AB ülkeleri dışındaki önemli ticaret ortakları arasında ise ABD ve Japonya'yı belirtmek yerinde olacaktır. Belçika'nın sektörler itibariyle dış ticareti Tablo 3.'de verilmiştir. Buna göre, ülkenin mal grupları itibariyle dış ticaretinde önde gelen sektörlerin, yine ülke ekonomisinde önemli yer tutan kimya, makineler ve nakliye araçları olduğu anlaşılmaktadır.

Sözkonusu göstergeler içerisinde dikkat çeken ilk konu, 1999 yılı son dönemine kadar sürekli artan ticaret hacmidir. ‹kinci olarak bahse değer konu ise Belçika lehine ya da Türkiye aleyhine ortaya çıkan dış ticaret dengesidir. Dış ticaret dengesi, 1997 yılında Türkiye aleyhine en büyük değerine ulaşmış, daha sonra yaşanan ekonomik gelişmelerin de etkisi ile bu açık; azalma eğilimine girmiştir. Bu dönem içerisinde, Belçika'nın Türkiye'ye ihracatı artış oranında önce bir azalma ve sonra gerileme, Türkiye'den ithalatında ise önemli ölçülerle bir artış, son dönem içerisinde de bir yavaşlama olmuştur.

Son beş yılda dış ticaret değerlerinde görülen bu gelişmelerde 1996 yılında Türkiye ile AB arasında kurulan Gümrük Birliği'nin olumlu etkisi olduğu düşünülmektedir. Diğer taraftan, 1998 yılından sonra Asya Krizinin küresel etkisi Belçika'yı etkilemiş ve bu krizin ardından ortaya çıkan Rusya Krizi ülkemizde çeşitli ekonomik olumsuzluklara yolaçmıştır. Bu zaman zarfında Belçika'da ekonomik faaliyetlerde yavaşlama gözlenmiştir.

Dış ticaret değerlerine ilişkin değinilebilecek üçüncü bir konu da Türkiye'nin Belçika'nın dış ticareti içerisindeki payı ve bunların ihracat ve ithalata göre oranlarıdır. Tablo 4'te görülen değerlere göre; Türkiye'ye ihracat genel ihracat içerisinde yaklaşık %8 oranında yer tutarken, Türkiye'den ithalatla ise, bu oranın yarısı değerinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, Belçika'nın artan dış ticaret hacmi içerisinde, iki ülke dış ticaret hacminin gelişmesi için gerekli potansiyelin var olduğu düşünülmektedir.
Ancak, gelişen dış ticaretin sağlıklı bir şekilde yürümesi için ihracat ve ithalatın daha dengeli bir hale gelmesi ihtiyacı bulunduğu düşünülmektedir.
Belçika'nın Türkiye'den ithal ettiği başlıca ürünler arasında tekstil ürünleri, makineler ile sebze ve meyveleri saymak mümkündür. Bu değerler içer-isinde tekstil ürünlerinin ağırlığı dikkat çekicidir.
Belçika'nın Türkiye'ye ihraç ettiği önemli ürün grupları ise; kimyasal ürünler, makineler ve plastik ve mamülleri olarak sıralanabilmektedir. Bu ürün grupları aynı zamanda, ülkenin dış ticaretinde önemli yer tutan ürünler arasında yer almaktadır.
Öte yandan, Türkiye'ye ihraç edilen ürünlerin önemli bir kısmının da ara malı özelliği taşıdığ,ı yani Türkiye'deki sanayi sektörü için ihtiyaç duyulan ham maddeyi içerdiği de anlaşılmaktadır.
Dünya dış ticaretinde önde gelen ülkelerden olan Belçika ile ülkemiz arasındaki mevcut ticaret hacminin, var olan potansiyeli yansıtmadığı düşünülmektedir.
Ayrıca, bu potansiyelin, Türkiye'nin AB üyeliğine adaylığı ve AB üyeliğinin de etkisiyle artacağı açıktır. Sektörel işbirliği ve karşılıklı doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının artması sonucu, mevcut potansiyelin değerlendirilmesine yönelik yeni imkanlar ortaya çıkabilecektir. Bunun sonucunda iki ülke daha yakın ticaret ortağı olabileceklerdir.
Öte yandan, Belçika ile ülkemiz arasındaki ticaretin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir. Bu amaçla, iki ülke arasındaki dış ticaretin daha dengeli bir hale getirilmesi öncelik arz etmektedir. Bu nedenle, Belçika'ya olan ülkemiz ihracatının artırılmasına yönelik girişimlerin öncelik taşıdığı düşünülmektedir. Ayrıca, bu kapsamda, Belçika'ya ithal edilen ülkemiz ürünlerinin çeşitlendirilmesine de ihtiyaç duyulduğu anlaşılmaktadır. Bu amaçla yürütülmekte olan ülkemiz sektörlerinin ve ürünlerinin tanıtılmasına yönelik çalışmalara, gerek yurt dışındaki özel sektör temsilcisi sivil toplum örgütlerinin çalışmaları, gerekse Belçika'da iş dünyasında başarı ile faaliyetlerini devam ettiren Türk ve Türk asıllı vatandaşlarımızın desteği önemli katkılar sağlayacaktır.

SERDAR AKINCI: "TRADE RELATIONS BETWEEN BELGIUM AND TURKEY"
Belgium's GNP is mainly dependent on foreign trade. EU member countries are among Belgium's leading trading partners. 75% of the country's overall exports are to and 70% of the imports are from these countries. Germany, France and Netherlands are major partners. Top two trade partners among non-EU members are Japan and the United States.
The most important sectors in Belgium's foreign trade are chemical products, machinery and motor vehicles.
Trade volume between the two countries has been increasing till late 1999. Yet, foreign trade balance was in favour of Belgium and against Turkey. In recent years, with the support of the Customs Union, the foreign trade deficit against Turkey has tended to decrease. The volume of trade between the two countries can be increased. However, imports and exports should be balanced.
Among Belgium's imports from Turkey are textile products, machinery, vegetables and fruits. Exports by Belgium to Turkey include chemical products, machinery, plastic and plastic products. Many of the export items are intermediary products which constitute inputs for Turkish industry.
The trade volume between Turkey and Belgium does not reflect the real potential between the two countries. Turkey's candidate status in the EU, co-operation between sectors and the rise in foreign direct investments would be of help during the process. Turkish citizens living in Europe are also expected to extend their support.


MEDYATEXT
Elegans'a mail