BÜLENT ŞENVER Türkiye Etik Değerler (TEDMER) Kurucu Üyesi Founding Member of Turkish Center of Ethical Values (TEDMER) Etik Değerler "Etik Değerler", her işimizde, her yerde, karşımıza çıkan önemli bir kavramdır. Yaşamımızın içine girmiştir, onun bir parçasıdır. Etik değerlerine sahip çıkmayan toplumların 21. yüzyıl dünyasında başarılı olma şansı yoktur. Avrupa Birliği 21. yüzyıl için kendisine dört önemli stratejik hedef belirlemiştir. "4 Stratejik Hedef" 1. Sorumlu Yönetim Anlayışı (Corporate Governance) 2. Daha Güçlü ve İstikrarlı bir Avrupa 3. Avrupa için Yeni bir Toplumsal ve Ekonomik Ajanda 4. Yaşam Kalitesinin Arttırılması "Sorumlu Yönetim" (Corporate Governance) toplumun tüm kesimlerinde, iş hayatında ve politik yaşamda, gelişmiş dünya ülkelerinin sıkı sıkı sarıldığı yeni bir yönetim şekli olacaktır. "Sorumlu Yönetim" nedir? Sorumlu Yönetim'in on önemli özelliği vardır. "10 Özellik" 1. Etik Değerler, İş Ahlakı 2. Şeffaflık 3. Hesap Verilebilirlik, Hesap Sorulabilirlik 4. Sorumluluk 5. Etkinlik 6. Uzlaşma Arayışı 7. Eşitlik 8. Katılımcı Demokrasi 9. Hukukun Üstünlüğü 10. Stratejik Vizyon Sorumlu Yönetim'in en önemli özelliklerinden birisi olan "Etik Değerler" hepimizin sahip çıkması gereken öncelikli bir konudur. Bir toplum "Etik Değerlerine" sahip çıkmazsa o toplumun başına oniki büyük dert gelir. Bu dertler hiçbir gelişmiş toplumun isteyebileceği vekabullenebileceği dertlerden değildir. "12 Dert" 1. Toplum Kirlenir 2. Yolsuzluklar Artar 3. Haksız Rekabet Çoğalır 4. Kaynaklar Verimsiz Kullanılır 5. Giderler Gereksiz Artar 6. Maliyetler Artar 7. Yatırımlar Daha Pahalı Olur 8. Yabancı Sermaye Kaçar 9. İşşizlik Artar 10. Gelir Dağılımı Bozulur 11. Büyüme Yavaşlar 12. Ülkenin Ekonomik Performansı Düşer "Etik Değerler" üç ayrı arenada, ekonomik arena, siyasi arena ve idari arenada, birlikte ve birbirbiriyle koordineli çalışarak ele alınırsa başarılı olabilir. Ekonomik arenadaki başarıyı sağlayacak motor güç özel sektördür. Siyasi hayatta etik değerler konusunda hareketibaşlatmak ve sahiplenmek devlet gücünü ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gücünü kullanarak, hükümetlerin öncelikli görevi olmalıdır. İdari arenada etik değerlere sahip çıkmak sorumluluğu ise sivil toplum örgütlerinin gündemlerindeki öncelikli konu olmalıdır. Türkiye'de özel sektör, sivil toplum örgütleri ve devlet elele verip "Etik Değerler" hamlesini başlatma zamanı gelmiştir. Etik değerler konusuyla uğraşmak bir ihtisas, bir uzmanlık işidir. Etik değerler konusu ilegünde yirmidört saat, 365 gün uğraşacak, bilimsel çalışmalar yapabilecek, profesyönel yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Türkiye 21. yüzyılda bulunduğu bu önemli coğrafi konumda bölgenin söz sahibi, lider ve lokomotif ülkesi olmaya aday bir ülkedir. Gelişmekte olan ülkeler statüsünden çıkıp, gelişmiş ülke statüsüne atlayabilecek potansiyeli olan bir ülkedir. Bu hamleyi yaparken "Sorumlu Yönetim" ve onun ayrılmaz bir parçası olan "Etik Değerler" konusuna önem vermek zorundadır. Bu zorunluluğun bilinciyle "Türkiye Etik DeğerlerMerkezi Vakfı" (TEDMER) kurulmasına karar verilmiştir. Dünyada ve Türkiye'de etik değerler konusuna önem veren ve uzun bir süredir bu konuyu destekleyen Merck Sharp Dohme MSD Şirketi ve Genel Müdürü Faik Somer, geçtiğimiz Ekim ayında İstanbul'da "Etik Zirvesi 2000" konferansını gerçekleştirmiş ve TEDMER kuruluşunu ateşleyen şirket olmuştur. Merkezi Amerika Washington'da bulunan ve 1922 yılında kurulmuş olan "Ethics Resource Centre" ile işbirliği yaparak onların tecrübelerinden yararlanmıştır. Merck SharpDohme Vakfı ise dünyadaki bazı ülkelerde Etik Değerler Merkezi kuruluş çalışmalarına Ethics Resource Center ile işbirliği yaparak teknik destek vermiş ve bu projeleri sponsor etmiştir. "Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı" (TEDMER), etik değerlere sahip çıkmak isteyen, etik değerlere uygun çalışmayı ve davranmayı kendisine, şirketine ve kurumuna ilke edinmek isteyen, şirketler, oda, dernek, vakıf, birlik, diğer kurum ve kuruluşlar için etik değerler konusunda bilimsel çalışmalar yaparak onlara bu konuda profesyonel hizmet vermek maksadıyla kurulmaktadır. TEDMER, faaliyetlerini yürütürken aşağıdaki temel özellikleri ilke edinecektir. 1. Sivil Toplum Örgütü Olacaktır 2. Bağımsız Olacaktır 3. Tüm Kesimlerin Geniş Desteğini Alacaktır 4. Üniversite, Özel Sektör ve Devlet Kurumları ile İşbirliği Yapacaktır 5. Dünyadaki diğer Etik Merkezleriyle İşbirliği Yapacaktır "Türkiye Etik Değerler Merkezi" (TEDMER), kuruluş çalışmalarını 2000 yılı sonuna kadar tamamlamayı hedeflemektedir. Ocak 2001 ile birlikte fiilen çalışmalarına başlamayı planlayan TEDMER, bu konuya önem veren şahıs, şirket ve işadamları sektör ve meslek derneklerini, odalarını, birliklerini ve diğer kurum ve kuruluşları kurucu üye olmaya davet etmektedir. Resmi kuruluş çalışmaları tamamlandıktan sonra kuruluşu takip eden oniki ay boyunca TEDMER kurucu üye kaydı yapılmaya devam edilecektir. Türkiye hepimizin. Ülkemize sahip çıkalım. Herşey daha iyi bir Türkiye için. BÜLENT ŞENVER: "ETHICAL VALUES" Communities that do not care about "Ethical Values" will have no chance to succeed in the 21st century. The EU has set four important strategic targets for itself: 1. Corporate Governance, 2. A more powerful and stable Europe, 3. A new social economic agenda, 4. An increased quality of living "Corporate Governance" will be the new regime embraced by advanced countries in business and politics. Corporate governance displays ten important qualities: 1. Ethical values, 2. Transparency, 3. Accountability, 4. Responsibility, 5. Effectiveness, 6. Search for Compromise, 7. Equality, 8. Participating democracy, 9. The superiority of law, 10. Strategic vision A community without "ethical values" shall suffer from: 1. Soiled community, 2. Increased corruption, 3. Increased unfair competition, 4. Unfruitful use of resources, 5. Unnecessarily increased expenses, 6. Increasing costs, 7. Increased investment expenses, 8. Escaping foreign capital, 9. Increased unemployment, 10.Uneven income distribution, 11. Slow growth, 12. Declining economic performance Turkey is fast leaving its developing country status to become an advanced one. In taking this leap, it has to safeguard ethical values and corporate governance. This obligationhas led to the foundation of TEDMER. The following basic principals shall rule the activities of TEDMER: 1. It is going to be an NGO., 2. It is going to be independent., 3. It shall obtain wide support from all sectors., 4. It shall cooperate with universities, the private sector and state establishments., 5. It shall cooperate with other Ethics Centres. Turkey belongs to all of us. Let us protect our country.