CAN DERİN Türkel Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkan Vekili Chairman of Türkel Fuarcılık Ekonomik Krizin Canlandırdığı İhracatı Savaş Yavaşlattı Ülkemizin en büyük fuarcılık kuruluşlarından birisi olan Türkel Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkan Vekili Can DERİN ile ekonomi, savaş ve yurtdışı fuarları üzerine bir söyleşi yaparak son durumu değerlendirdik. Türkiye ekonomik krizi en şiddetli yaşadığı günlerde siz, 2 ve 5 Ekim tarihlerinde Sudan’da fuar düzenlediniz. Bu fuara 120 firma katıldı. Fuar umduğunuz başarıya ulaştı mı? Türkiye’nin ekonomik krize girmesi, pek çok firmayı ve kuruluşu yurtdışı bağlantılara itti. İç piyasa durma noktasına geldiğinde, yurtdışı pazarları ihracatçı firmalar için umut kapısıydı. Bu yüzden katılım gerçekleşti ve bugüne kadar biz yurtdışında çeşitli ülkelere 79 fuar düzenledik. Diyebilirim ki, bunların içinde en başarılı 3 fuardan birisiydi. Sizin şansınız fuarı düzenlediğiniz tarihlerde ikiz kulelere saldırının henüz yapılmamış olmasıydı. O zaman sadece ekonomik kriz vardı. Savaş söz konusu değildi. Şimdi durum nasıl? Durum elbette tüm dünyayı ilgilendiren ve tüm dünya ülkelerinin ekonomisini olumsuz yönde etkileyen bir olay. Bundan en çok etkilenen ülke Amerika. Dolayısıyla, strateji ve ekonomik açıdan biz de ülke olarak bundan elbette olumsuz yönde etkileneceğiz. İhracatta en çok hangi ülkelerle bağlantılarınız var? Türkiye’nin 30 milyarlık ihracatının %40’ı Amerika Birleşik Devletleri’ne yapılırdı. Bu çok ciddi bir rakam. Biz Afrika ülkelerine de fuarlar düzenledik ve yeni pazarlar oluşturduk. Bu şartlarda bu rakamlar düşecek ve biz de olumsuz yönde etkileneceğiz. Yanlış anlamadıysam ekonomik kriz sizi etkilememiş, hatta lehinize bir gelişme göstermiş ama, savaşın etkileri sizi de olumsuz etkiliyor? Tüm dünya bu krizi yaşarken, herkes gelecek endişesini duyarken bizim etkilenmememiz söz konusu olamaz. Ancak, umutlarımızı yitirmedik. Biz hala, en başta da söylediğimiz gibi, Türkiye’nin ekonomik krizden çıkmasının tek yolunun ihracattan geçtiğine inanıyor ve bunu savunuyoruz. Peki bu durumda yurtdışı fuarlarının devam edeceğini mi söylüyorsunuz? Bizim daha önceden planlanmış ve bağlantıları yapılmış fuarlarımız var. Örneğin Kasım ayında, Ürdün’ün başkenti Amman’da, 60 firmanın katılımıyla gerçekleştirmeyi düşündüğümüz Moda Fuarı var. Bunu da şu şartlarda da gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Ocak ayında Selanik’te bir fuar anlaşmamız vardı ama, savaş nedeniyle büyük ihtimalle bunu iptal edebiliriz. Tabii o zamana kadar şartlar ne olur, savaş ne durumdadır, nerelere sıçrar bunu şimdiden kestirmemiz mümkün değil. Örneğin, Irak’a sıçrayan bir savaş bizi kötü etkiler. Şartlar ne olursa olsun, siz yurtdışı fuarları sürdürmeye niyetli misiniz? Yoksa, bir süre askıya alıp beklemeyi mi tercih edeceksiniz? Biz ülkenin ekonomik krizden çıkmasının şu anda bile ihracata bağlı olduğunu düşünüyoruz ve şartlar ne olursa olsun, bu mücadelemizi sürdüreceğiz. Bizim ihracattan vazgeçmemiz umutsuzluk doğurur. Umutsuzluksa yaşamın atar damarının kesilmesi demektir. Bunun için devam edeceğiz. Umudumuz o ki, bu savaş tüm dünyayı sarmaz ve daha fazla tahribat yapmadan son bulur. Teşekkürler... Hepimizin dileği savaşların hiç olmaması, başlamışsa da en az zararla kısa sürede son bulması. Röp: Özcan Kandemir. CAN DERİN: “EXPORTS ENLIVENED BY ECONOMIC CRISIS, AGAIN SLOWED DOWN DUE TO THE WAR” You organised a fair in Sudan in the middle of the economic crisis. Was it successful? The economic crisis in Turkey pushed many companies towards forming international connections. So the fair was well attended. You were lucky the fair took place before the attack on the US. What is the situation now? The attacks will of course have an adverse effect on Turkish economy, too. Which are the countries that you have the most export connections with? 40% of Turkey’s exports were made to the US. We have set up new markets in Africa. So the economic crisis did not affect you or even had a positive effect. What about the war? This is a world crisis. It would be impossible not to feel the effects here. But we retain our hopes. We still believe that exports are the way out of these crises. Are you saying that you will continue organising fairs outside the country? There are fairs that we had already arranged for. For example, the Fashion Fair in Jordan in November. We are planning for 60 participants. We also have plans for a fair in Salonika for January. We might have to cancel it though. It is difficult to predict what will happen. If the fighting spreads to Iraq for example, that will have negative effects for us. Are you determined to continue your fairs in foreign countries no matter what? We believe exporting to be the way out of the economic crisis and we shall continue our struggle whatever the conditions may be. The contrary would breed loss of hope. Losing hope is like cutting off the arteries.