HAYATİ KAYA TÜGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Chairman of the Board of TUGIAD İçinde yaşadığımız günlerde ülkemizi çok yakından ilgilendiren ve adeta dünya tarihinin yeniden yazılmakta olduğu bir konjonktürden geçilmektedir. Bu doğrultuda çok genel hatları ile bakıldığında: Birleşmiş Milletler'in geleceği ve yeniden yapılandırılması tartışılmaktadır; NATO'nun geleceği ve yeniden yapılandırılması tartışılmaktadır; AB'yi nasıl bir gelecek beklediği sorusu tartışmaya açılmıştır; Dünyanın bundan sonraki geleceğinin detayları ne olursa olsun, ülkemiz açısından mutlak olan gerçek, Türkiye'nin coğrafi konumunun değişmeyeceği ve bu konumu itibarı ile de ilişkilerinin gelişmesi için doğal alanın, hemen yanıbaşımızda gerçekleşmekte olan Avrupa Birliği kavramı ile özdeşleşen Avrupa entegrasyonu süreci olduğudur. Şüphesiz, Irak savaşının ardından daha anlaşılır hale gelmiş olan bir gerçeğin de hemen bu noktada altını çizmek gerekliliği bulunmaktadır. AB, daha önce ülkemizde yapılan hemen bütün tartışmalara temel bir varsayım hatası yapılarak konu edilmiş, AB ile ABD'yi ya da herhangi bir devletle girilecek klasik uluslararası ilişkilerin bir hukuk süjesiymişçesine kıyaslamalara gidilmiş, AB'ye alternatif ne olur sorusu sürekli ortaya konmuştur. Türkiye'nin bütün bu gelişmelere bağlı olarak, ABD ile stratejik ortaklığının "şimdilik" önemini yitirmiş olduğu varsayılsa bile, gelişmelerin merkezinde olacağı ve kendi değeri ile gücünün farkına varması halinde 21. yüzyılın belirleyici ülkelerinden bir tanesi olacağı, yapılan bütün stratejik değerlendirmelerin temelinde yatmaktadır. Bütün bu çok önemli gelişmelere ilave olarak, Türk ekonomisinin durumuna da çok kısaca değinmek gerektiğinde, içinden geçtiğimiz ağır ekonomik krizlerin ardından, göreceli bir iyileşme yaşadığımızın altını çizmemiz gerekir. Ancak bu göreceli iyileşme yine bizim dışımızdaki bazı konjonktürel nedenlerle açıklanmaktadır. Bu bağlamda: ABD dolarının değer yitirip, Euro'nun değer kazanması sayesinde ithalat bağlantısını dolarla yapıp, ihracatını Euro ile yapan üreticiler açısından olumlu bir döneme girilmiştir. Euro'nun aşırı değerli hale gelmesine bağlı olarak Avrupa turizminin pahalı hale gelmesi sayesinde Türk turizminin canlanacağı beklentisi yüksektir. Nihayet Çin'deki SARS hastalığı, hem bu ülkeden yapılan ithalat taleplerini ülkemize kaydırmış, hem de Uzakdoğu'yu da turizm açısından caydırıcı noktaya taşımıştır. Ancak bütün bu olgular uluslararası konjonktürde, bizim dışımızda yaşanan gelişmelere bağlıdır ve pozisyonların değişmesi halinde kalıcı bir iyileşmenin nasıl olacağı sorusu yanıtsız kalmaya devam etmektedir. Kaldı ki bu dönem içersinde Türk Lirası'nın aşırı değer kazanması, ne yazık ki sürekli olarak kötü çağrışımlarda bulunmamıza yol açan ilave bir faktör olarak karşımızda bulunmaktadır. Bu verilerin bir arada okunması ise, Türk ekonomisinin en fazla ihtiyacı olan "güven"i yeniden yakalayamadığımız sonucunu getirmektedir. Ekonomik ve siyasi krizlere bağlı olarak kaybettiğimiz güveni yeniden tesis edemediğimiz sürece, günlük ve spekülatif yaşam koşulları ne yazık ki devam etmekte, belirsizlikler sürecinden, önümüzü görebildiğimiz, gelecekteki 5 yılı planlayabilir bir konuma geçebildiğimiz arzulanan noktaya gelinememektedir. Bütün bu görünüm altında, güvensizlikten, güven kazanma ilişkisine geçebilmenin en önemli anahtar kavramı olarak uluslararası ilişkiler ve Türkiye'nin durumu, öncelikli ve belirleyici bir anahtar konumu göstermektedir. Kopenhag Zirvesi öncesinde olduğu gibi, bugün de Türkiye'nin kaybettiği vizyonu tek yakalayabileceği rotanın AB'den geçtiğine inanıyorum. Bu inancı canlı tutan şu olguları da bir kez daha hatırlatmak isterim: 1. Kopenhag Zirvesi Başkanlık Bildirisi, her ne kadar istediğimiz netlikte bir tam üyelik müzakerelerine başlama takvimi öngörmemişse de genişleme anlaşmalarına eklenecek olan "Tek Avrupa Belgesi", Türkiye'ye verilecek mali yardımların anlamlı şekilde artırılması ve Türkiye'nin Kopenhag siyasi kriterlerini tamamladığına ilişkin 2004 yılı içinde Komisyon tarafından hazırlanacak bir raporun olumlu olması halinde, Türkiye ile tam üyelik müzakerelerine vakit kaybedilmeksizin başlanacağı beyan edilmesi Türkiye'ye yönelik çok olumlu bir işarettir. 2.Türkiye ile AB arasında önemli sorun niteliğindeki Kıbrıs'ta Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Ada'nın bütününü temsilen 1 Mayıs 2004 tarihinde tam üye olmak üzere Katılma Antlaşması'nı imzalamasının önüne geçilememişse de, hemen ardından KKTC'nin ada halklarını bir araya getirecek adım olarak görülen sınırları açması ile, büyük gerginlikler beklenirken, son derecede olumlu bir raya doğru giden gelişmeler izlenmektedir. Bütün bu veriler, aslında geleceğin Türkiye'sine bakarken neden umutlu olmamız gereğini ön plana çıkartmaktadır. Bununla birlikte ne yazık ki ara sıra sürüklendiğimiz ve gereksiz suni gündemlerle karşı karşıya gelmemiz, öncelikle aşmamız gereken bir iç bünye hastalığı olarak kendisini göstermektedir. Bu noktada hem siyasi otoriteye hem de devletin yönetiminden sorumlu bütün mercilere önemli görevler düşmektedir. Türkiye bu suni gündemlerden kurtulup gerçek hedeflerine yönelebildiği takdirde, içinde yaşadığı bölgenin en önemli istikrar unsuru olmaya adaydır. Bu istikrarın yolu da Avrupa'nın mimarisinde hak ettiği rolü üstlenmesi ile iç içedir. Kopenhag siyasi kriterlerine kendi çağdaşlaşmamız için bir gereklilik olarak bakarken, bu yolla Türk ekonomisinin gereksinim duyduğu güven ve istikrara yeniden ulaşılabileceğine ve Türkiye'nin dünya barışı için olmazsa olmaz bir istikrar kalesi olacağına olan inancımı yineliyorum. We are currently experiencing a conjuncture that is of great interest for our country where the world history is being almost rewritten. In this context, in general terms: The future and restructuring of the United Nations is being discussed, the future and restructuring of the NATO is being discussed, The kind of future that awaits the EU is under discussion. Irrespective of the details regarding the future of the world from now on, an unchanging reality for our country is the fact that our geographic location will not change and given this location, the natural area for us to develop our relations is within the European integration process that is identified with the notion of the European Union which is located right next to us. Another reality that has no doubt become clearer than ever after the war in Iraq needs to be underlined at this juncture: So far, the EU has always been subject to discussions in our country based on an erroneous assumption. The EU has been compared to the US or to any legal process that would be in question in the case of classical international relations with any State while the question of what would be the alternative to the EU has always been brought up. In line with all these developments, although it could be assumed that Turkey's strategic alliance with the US has "for the time being" lost its importance, what lies at the root of all strategic evaluations is that Turkey will be at the center of affairs and will prove to be one of the determining countries of the 21st century if it comes to realize its own values and power. In addition to all these highly important developments, if we are to briefly touch upon the economic situation in Turkey; it needs to be underlined that we now are going through times of relative improvement following the severe economic dire straits. However, this relative improvement is explained with certain conjectural reasons that take place outside of our country. In this context: Thanks to Euro appreciating against the US dollar, a positive environment has been created for producers who use the dollar for their import connections and carry out their exports on a Euro basis. There are high expectations that tourism in Turkey will revive as European tourism has become expensive due to the excessive appreciation of Euro. And lastly, SARS in China has both directed imports from this country to Turkey and discouraged touristic trips to the Far East. However, all these phenomena are dependent on developments that take place outside of us within the international conjuncture and it remains a question as to what kind a permanent improvement would be ensured for us, should the positions change. Yet, in this period, an additional factor is that the Turkish lira appreciates excessively which, unfortunately brings to mind negative associations. Reading all these data in combination tells us that we have not been able to once again create "confidence", which is mostly needed by the Turkish economy. As we are not able to re-establish confidence -which we have lost due to economic and political crises- the current daily and speculative living conditions unfortunately continue. This also means that we are not able to come to a point where we can foresee things and plan 5 years ahead rather than get caught up in a process of uncertainties. In this overall picture, the key notion for Turkey to move from lack of confidence to an environment of confidence is international relations and the determining factor is Turkey's position in this context which is of utmost importance and priority. Just like prior to the Copenhagen Summit, I believe that today too, the only route for Turkey to regain the vision that it has lost lies on the path to the EU. And I would like to remind once more the following phenomena which support this belief: Although the Declaration of the Copenhagen Summit did not envision a date for commencing negotiations for the kind of full membership that we long for, still, a decision was taken to add the "Single Europe Act" to the enlargement agreements, financial aid for Turkey was significantly increased while it was stated that negotiations for full membership would start immediately in case a report by the Commission within 2004 proves to be positive in line with Turkey's compliance with the Copenhagen criteria. All of these points constitute good signs for Turkey. The Southern Cyprus Greek Administration signed on behalf of the entirety of the island the Accession Agreement for full membership to the EU by May 1, 2004, which is an important problematic area between Turkey and the Union. Although this could not be prevented, right after this development, the Turkish Republic of Northern Cyprus opened the borders which was seen as an important step in bringing together the peoples of the island. In spite of expected tension, developments on this front now follow a quite positive route. All these data in fact clarify why we should be optimistic in looking forward to the future of Turkey. Nevertheless, we need to overcome an internal illness of getting carried away every now and then and getting caught up in artificially created agendas. At this point, both the political authority and all authorities who are responsible from public administration bear a lot of responsibility. If Turkey can get out of these artificial agendas and direct itself towards its real goals, then it is bound to become the most important factor of stability in its region. And the path to such stability is one and the same as assuming the due responsibility in rebuilding Europe. As I consider the Copenhagen political criteria as a prerequisite for our modernization, let me repeat here my belief that these criteria would ensure the means to re-create confidence and stability that is needed by the Turkish economy and that Turkey will stand as an indispensable fortress of stability for world peace.