   |
Hükümet, karşılaştığı yoğun dış gündem nedeni ile ekonomi ve iç siyaset gündemine ağırlığını yeni vermeye başladı. Özellikle Avrupa Birliği'ne üyelik, Kıbrıs, ABD ile ilişkiler ve ABD'nin Ortadoğu'da Irak ve sonrasında atacağı yeni adımlar dış politik gündemi oluşturmaya devam edecektir. Ancak hükümet, siyaset ve ekonomi açısından önemli bir sınav sürecine girmektedir. Muhtemelen bu süreç yerel seçimlerin yapılacağı 2004 yılı Nisan ayına kadar takvimlendirilebilir. Hükümet açısından siyasi ve ekonomik seçenekler büyük ölçüde birbirlerini de etkileyecektir. Tüm siyasi çevreler yerel seçimleri çok önemli bir sınav ve fırsat olarak algılamaktadır. AKP hükümetinin mecliste elde ettiği çoğunluğun sonrasında AKP ile diğer partilerin seçim sonrası en önemli karşılaşması olacaktır. Seçimler her ne kadar yerel olsa bile Türkiye bu seçimleri bir genel seçim havasında algılayacaktır. AKP açısından bu seçimlerde iktidarın yarattığı yıpranmayı asgaride tutarak yine birinci parti olmak temel hedef olacaktır. Diğer partiler açısından ise yerel seçimler AKP'nin alternatifini ortaya koyacak olması açısından çok önemlidir. AKP'ye karşı ortak adaylar ile gidilmesi de düşünülmektedir. Ayrıca yerel idarelerin mali olanakları siyasi etkinlikte bir sıçrama taşı haline gelmesi ve yerel yönetimler reformu ile yerel idarelerin yetkilerinin genişletilecek olması bu dönemdeki yerel seçimlere ayrı bir önem kazandırmaktadır. Bu çerçevede AKP hükümeti için yerel seçimler çok önemli olacaktır. Siyasi cazibenin ve başarının devamı için AKP özellikle ekonomik alanda tabana dönük iyileştirme politikaları talebi ile karşı karşıya kalacaktır. Ekonomi alanında ise Türkiye'nin önündeki en büyük ve belki de tek risk iç ve dış borçların sürdürülebilir olmaktan çıkmasıdır. Ekonomik programın sürdürülmesi, IMF'nin desteği ve Merkez Bankası'nın kararlı politikaları bu riskin olasılığını giderek azaltmaktadır. Ancak tam bu noktada ekonomik programın çerçevesi ile oluşan hareket alanının AKP hükümetinin siyasi öncelikleri ve beklentileri için dar geldiğini ve yetmediğini söylemek mümkündür. Ekonomik program sıkı sıkıya uygulandıkça makro ekonomik dengeler düzelecek ve kalıcı bir ekonomik istikrara ulaşılacaktır. Ancak bu sıkı uygulama ile AKP hükümeti siyasi beklentilerinden (tabanını memnun edememe) uzaklaşmış olacaktır. Yerel seçimlere kadar olan takvim AKP için ekonomi ve siyaset tercihleri arasındaki sıkışmanın artacağı dönem olacaktır. Bu tercihler ile ilgili ilk ciddi uyarı IMF'den gelmiştir. Birinci başkan yardımcısı Anne KRUGER hükümetin ekonomik programına olan bağlılıklarını inandırıcı bulduklarını, ancak hükümetin Haziran ayı sonuna kadar somut adımlar atması gerektiğini söylemiştir. Hükümetin konumu ve yaklaşımı ise bugün için şöyledir; Yerel seçimlere kadar IMF programına bağlı kalmaya çalışmak, ancak programı zaman zaman hatta sık sık delerek tabanın ekonomik sıkıntılarına geçici çareler üretmek yolunu seçmek. Hükümet ayrıca IMF programının ortaya koyduğu mali disiplinden dolayı, bu kez Merkez Bankası'nın para politikaları ile ilgilenerek, Merkez Bankası'ndan faiz oranlarını indirmesini ve sıkı para politikasını gevşetmesini talep edecek gibi görünmektedir. Hükümet Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadelede uyguladığı politika araçlarında çok da memnun değildir. Enflasyonla mücadele süresince iç talep hep baskı altında tutulacaktır. Bu da hükümetin hoşuna hele bir seçim sürecinde gitmemektedir. Hükümetin siyasi ve ekonomik seçenekleri arasına biraz daha uç alternatifler de katılabilir. Yerel seçimlerin 2003 Kasım ayına çekilmesi, IMF programından geri adım atılması, Merkez Bankası'nı politika değişikliğine ikna etmek, olmuyorsa yönetimini değiştirmek gibi. AKP'nin olası ve uç siyasi-ekonomik tercihler arasında en akılcı olanı yerel seçimleri zamanında yapmak, ekonomi programını aynen uygulamak, Merkez Bankası'na faizler ile ilgili telkinler yapmaktansa kamu mali disiplininde önemli adımlar atmak ve en önemlisi uygulanan ekonomik programın sıkıntılarını ve ihtiyaçları tabanına anlatmak olacaktır. Full-membership to the EU, Cyprus issue, relations with the US, and the new structure in the Middle East in the aftermath of the war in Iraq are some important considerations in the Turkish foreign policy. The forthcoming local elections in April 2004 are regarded as an important test and opportunity for the Justice and Development Party since the repercussions of these elections will be on a national scale. The most challenging and maybe the only risk Turkey faces in the field of economy is the burden of domestic and foreign debts. Compliance with the economic program, together with the support of the IMF and commitment of the Central Bank, however, will help reduce this burden. The most reasonable way for the government would be to conduct local elections in April 2004 as foreseen by law, to abide by the economic program, to take important steps in restructuring public finance, and above all, to inform the electorate about the shortcomings and requirements of the economic program. |