   |
TÜGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Chairman of the Board of TUGIAD Türkiye'nin yaşadığı en önemli sorunlarından birisi, belki de en önemlisi planlama sorunu. Şu an ülkemiz DPT tarafından hazırlanan VIII. 5 yıllık Kalkınma Planını uyguluyor. Ancak planı incelediğimizde, önemli bir kısmında daha önceki dönemde nelerin planlanıp gerçekleştirilemediği anlatılıyor, devamında da gelecek beş yılda yapılması gerekenlerin neler olduğunu görmekteyiz. Hepimiz biliyoruz ki ne yaparsanız yapın planınız yoksa başarıya ulaşma şansınız yoktur. Özel sektörden örnek vermek gerekirse hiçbir şirket plan yapmadan yatırım yapmaz. Ne üreteceğini, ne kadar üreteceğini kaça ve kime satacağı sorularının yanıtı olmadan yatırım gerçekleşmez. DPT planlamayı yapıyor fakat uygulamaya gelindiğinde hükümetler popülist davranıyor ve hazırlanan planın uygulama şansı kalmıyor. Örneğin Türkiye'nin Güneydoğu Bölgesi'ndeki kalkınmanın temeli olan GAP'ın toplam maliyeti 32 milyar dolar olarak planlanmıştır. Bu projeye günümüze kadar %40'ına tekabül eden 14 milyar dolar harcanmış ancak sulanması gereken arazilerin ancak %12' si sulanabilmiştir. Bu örnekte gördüğümüz planlama hataları ve yanlış uygulamalar sonucunda hem bölgenin beklentisi tam olarak karşılanamamıştır hem de kaynak israfına yol açılarak başka bölgelerdeki teknolojiye dönük, üretime dönük projeler ertelenmiştir. Türkiye gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmek için öncelikle stratejik sektörlerini tespit etmelidir. Bu tespitte Türkiye'nin rekabet gücünü artıracak, katma değeri yüksek, Ar-Ge'ye dayalı, sektörlerin olmasına dikkat edilmelidir. Günümüzün gelişmiş toplumları sanayi değil, bilgi toplumu olmaya çalışmaktadır. Bu ülkeler yüksek katma değer yaratmayan ürünleri gelişmekte olan veya geri kalmış ülkelere ürettirmenin daha doğru olacağını görüp kendi işgücü planlamalarını stratejik sektörlerde yapmaktalar. Türkiye'de stratejik sektörlerini seçerken, tüm ilgili kesimlerin görüşlerini alarak bu seçimi yapmalıdır. Bu noktada eğitim planlaması önemli çünkü Türkiye seçeceği bu sektörlere uygun teknik eleman, ara kademe ve üst yönetici statüsündeki işgücünü de ona göre planlamalıdır. Eğitim de doğru planlama yapamadığımız için üniversite giriş sınavlarında öğrencilerin tercihlerinin dönem dönem çok farklı alanlara kaydığını görüyoruz. Bir dönem tıp okumak istenirdi sonra mühendislik, bugün ise yoğun şekilde bilişimin tercih edildiğini görüyoruz. Eğitim planlamasını doğru yapamazsak bir süre sonra aynı branşta çok sayıda diplomalı işsiz yaratılacaktır. Aynı konuda uzman bir çok diplomalı insan varken istihdam edecek firma sayısı bu oranda artmadığı ve sektörler kendi altyapılarını hazırlamadıkları için zaten varolan diplomalı işsiz sorunu daha da ağırlaşacaktır. Türkiye'deki en kıt olan kaynağın sermaye olduğu hepimizce bilinmektedir. Az sermayeye ama yoğun beyin gücüne dayalı olan bilişim sektörü Türkiye'nin stratejik sektörlerinden biri olmalıdır. Örnek vermek gerekirse İrlanda, İsrail, Hindistan gibi ülkeler bilişimi stratejik sektör seçerek gelecek için hatta şimdiden çok büyük kaynaklar elde etmeye başladılar. Türkiye'de bu gelişmeyi göz ardı etmemelidir. 21. yüzyılda ülkelerin hedefi bilgi toplumu olabilmek. Dünyadaki hızlı değişime uyum sağlayabilen ve insanını bu yeni ortamın gerektirdiği niteliklerle donatabilen, bilgiye erişebilen, bilgiyi üretebilen ve bunu kullanabilen ülkeler 21.yüzyılda etkili ve başarılı olabilecektir. Gelişmiş ülkeler bilişim, elektronik, ulaşım araçları, bio teknoloji, gen bilimi gibi yüksek katma değerli sektörleri kendilerine stratejik sektör olarak tespit ediyorlar. Maalesef Türkiye olarak biz bu sektörleri geliştirmenin çok uzağındayız ve sadece başkaları tarafından geliştirilen teknolojileri kullanıyoruz. Türkiye araştırmaya dayalı projelerde ne yazık ki çok adım atamıyor. Çünkü eğitim sistemimiz araştırmacı bir sisteme değil ezberci sisteme dayalı. Ülkelerin patent ve buluş yüzdelerine baktığımızda Türkiye'nin burada hiç yer almadığını görüyoruz. Hem eğitim sistemimiz bunu özendirmiyor hem de şirketlerimiz gerekli kaynakları ayırmıyor. Şirketler Ar-Ge'ye yeterli kaynağı olmadığı ve yaptığı yatırımın sonucunu çok kısa sürede göremeyeceği için ayıramıyor ve günü kurtarabilmek adına gelişmiş olan teknolojileri transfer ederek çok iyi şekilde uygulamaya çalışıyor. Klasik 5 yıllık planlar yerine Türkiye gerçeğine uygun, Türkiye'yi Vizyon 2023'te yer alan hedeflerine ulaşmasını sağlayacak daha gerçekçi bir planlamaya ihtiyaç vardır. TÜGİAD olarak Vizyon 2023'e katkıda bulunan sivil toplum örgütlerinden birisiyiz. Burada bizlere düşen görev öncelikle stratejik sektörlerimizi vurgulayacak tespitlerde bulunmaktır. Türkiye'nin sosyal yapısını güçlendirmesi, istikrar ortamını sağlaması, yapısal reformlarını tamamlaması ve bilgi toplumunun gerektirdiği temel dönüşümleri gerçekleştirmesi dünyada daha etkili bir konuma gelmesinde kilit bir rol oynayacaktır. One of the most important problems or possibly the most important problem Turkey is experiencing concerns planning. Currently, Turkey is implementing the VIII. 5-year Development Plan prepared by DPT (State Planning Organization). A close examination of this plan reveals that a significant part of it covers what was planned but not implemented in the previous period, the rest covers what needs to be done in the next five years. We all know that no matter what you do, there is no chance of success without a plan. To give an example from the private sector, no company would make an investment without a plan. No investment would be made without answering questions about what will be produced, at which quantity, at what price and for whom. DPT makes the plans; however, governments adopt populist policies about implementation and there is no chance to implement the plans. For example, the budgeted cost of the GAP project which is the basis of development in the southeastern part of Turkey was $32 billion. So far, $14 billion, which is equivalent to 40% of the total, has been spent on this project; however, only 12% of the land has been irrigated. As a result of the planning and implementation mistakes in this project, the region's expectations have not been met fully and resources have been wasted, thus postponing technology- and production-focused projects for other regions. Turkey must determine its priority strategic sectors in order to rank among developed countries. This process should focus on choosing sectors which will increase Turkey's competitive edge, have a high added value, and are based on R&D. The developed societies of our time try to become information societies, rather than industrial ones. These countries are aware of the fact that it is better to have developing or underdeveloped countries manufacture the products without a high added value; they make their human resources plans based on strategic sectors. We must consult all relevant parties as we choose the strategic sectors in Turkey. Educational planning becomes a key issue in that Turkey should plan its human resources at the technician, intermediary manager and top manager levels in accordance with the sectors it chooses. Since we do not plan education properly, many of the students who take the university entrance examination make the same choices at different periods in time. At one time, everyone wanted to study medicine; then it was engineering; today many prefer information technologies. Unless we plan education properly, soon we will have many unemployed people who hold diplomas in the same field. At the same time, since the number of companies to employ specialists with diplomas does not increase in parallel with the number of specialists and since various sectors do not prepare their own infrastructure, the problem of the unemployed holding diplomas will become even more serious in the future. We all know that the scarcest resource in Turkey is capital. The information technologies sector which is based on small capital and intense brainpower should be one of the strategic sectors of Turkey. For example, countries like Ireland, Israel and India have chosen the IT sector and have already started to generate massive incomes from it. Turkey should not ignore this development. The objective of countries in the 21st century is to become information societies. The effective and successful countries of the 21st century will be those who can adapt to the rapid changes around the world, give their people the qualities this new environment requires, and access, generate and use information. Developed countries choose high value added sectors such as IT, electronics, transportation, biotechnology and genetics as their strategic sectors. Unfortunately, Turkey is far from developing these sectors and it can only use the technologies others develop. Turkey cannot play an active role in research-based projects because our education system focuses on rote learning, rather than research. Turkey is not even in the statistical lists of countries based on the number of patents and inventions. Its educational system is not conducive to such projects, nor do companies allocate sufficient resources to them. Companies do not set aside money to R&D since they do not have enough resources and they cannot get the return on investment in a short time; they merely transfer technologies and try to make the best use of them in an effort to save the day. Turkey needs more plans which are in line with the realisties of Turkey and which will enable it to reach the targets in Vision 2023, rather than classical 5-year plans. TUGIAD is one of the NGOs that contribute to Vision 2023. Our duty is to determine the priority sectors of strategic importance. Strengthening Turkey's social structure, creating an environment of stability, completing the structural reforms and making the necessary transition to an information society will play a pivotal role in carrying Turkey to a more effective global position. |