AYŞEN LAÇİNEL Eğitimci-Yazar SONBAHAR ZAMANI Sonbahar dendiğinde akla gelen sarı yapraklar, romantizm belki biraz hüzün ama acıtmayanından ve bir geçiş öbür mevsime. Hani bahar kelimesi de sanki esas mevsim değil bir geçişin ta kendisini ifade eder. Hiç de öyle değildir aslında. Yani belki de esas mevsim bahardır ve yazla kış geçiştir bahara. Ne dersiniz? Kafanız mı karıştı? Karışmasın, sonbahar ne çok sıcak ne çok soğuktur. Hani tam kıvamında dengeli. E ben de sonbaharda doğanlardanım mesela. Terazi burcu ne de olsa; sembolü bir oraya bir buraya dengeyi tutturmak için sallanan terazi. Belki de bu yüzden en güzel mevsim sonbahar benim için. İlkbahar da bir o kadar keyiflidir. O da tam kıvamında olmayı hissettirir. Her iki bahar da bir sonrası gelecek havanın habercisidir. Sonbahar kışa hazırlığı ilkbahar yaza hazırlığı hatırlatır. Romantizm, yenilikler tebdili mekanlar hep baharın bereketindendir. Türkiye'de de bir bahar havası var. Hangi bahar? Net değil ama bir şeylere hazırlıklı olmanın gereğini hissettiriyor ortam. Ekonomideki iyileştirici haberler, yerli malına sahip çıkma anlayışı, aslında hiç de güçsüz değiliz farkındalıkları... İyi haberlerin çoğalacağı yönünde. Ne istediğini bilen bir Türkiye, ne istediğini bilen yatırımcılar ve ne olursa olsun inancını, iyimserliğini kaybetmeyen iş yapma anlayışı. Gümbür gümbür geliyor Türkiye dünya sahnesine. Sonbahar bu sefer dünyaya bunun haberini veriyor ve hazırlıklı olun diyor. Biz hazırız. Ya siz? KARARLI MISINIZ? Karınca Mekke'ye gitmeyi kafasına koymuş, başlamış yol hazırlığı yapmaya. Arkadaşları sormuş karıncaya, 'Hayırdır nereye böyle?' karınca 'Mekke'ye gideceğim' demiş. İnanamamış kimse, 'Deli misin? Çok uzak Mekke, gidemezsin, ölürsün' diye caydırmaya çalışmışlar karıncayı. Karınca, hiç istifini bozmadan, 'Olsun ölürüm' demiş ve yola çıkmış. Yola çıkmış ama, gerçekten yol çok uzun zavallı karınca yorulmuş ve bir ağaç altında biraz dinlenmek istemiş, uyuya kalmış. Uyandığında ise kendini Mekke'de bulmuş. Ağaç altında uyuya kaldığı yer meğerse yine dinlenmek için mola veren bir devenin hörgücüymüş. Kıssadan hisse. Yapacağım işte, atacağım adımda ne kadar kararlıyım? Alice Harikalar Diyarında masalını okumuşsunuzdur. Masalda Alice ormanda kaybolur ve kendisini dört yol ağzında bulur. Oradaki kediye sorar. 'Hangi yoldan gideceğim?' Kedi sorar: 'Nereye gitmek istiyorsun?' Alice, 'Bilmiyorum' der. Kedi, 'NEREYE GİTMEK İSTEDİĞİNİ BİLMIYORSAN, BÜTÜN YOLLAR AYNIDIR' cevabını verir. VİZYON, MİSYON, DEĞERLER ve TABİ YETKİNLİKLER Vizyon varılmak istenen hedef, gelecek fotoğrafı ise misyonda vizyona giden yol, görülmek istenen fotoğrafın nasıl yaratılacağıdır. Vizyon 5 yıllıkta olabilir, 1 yıllıkta. Önemli olan somut hedef koyabilmektir. E tabi hedefler varılmak içindir. Vizyona ulaşıldığında ise artık o vizyon olmaktan çıkmıştır. Yeni vizyon çoktan hayata geçmiştir ya da geçmiş olmalıdır. Bu vizyonu gerçekleştirecek kişi ya da kişilerin değerleri, temel yetkinlikleri de çok önemli. Vizyona gidebilecek yetkinlikleri var mı? Ya da o yetkinlikleri alma kapasitelerine sahipler mi? Eğitimle eksik noktalar giderilebilir mi? İnsan Kaynaklarının önemli çalışmalarından biri de vizyona gidecek ekibi oluşturan kişilerin işe alım süreci, takibi, eğitim desteği, performans değerlendirmesi. Yazarken sistemi anlatmak kolay ama uygulamada detaylar çok fazla önem taşıyor. Yetkinlikleri belirlerken, her birim kendi içinde yöneticisini, birimdeki başarılı çalışanını ve İnsan Kaynaklarından bir yetkiliyi alarak iki tam gün sürecek yetkinlikleri belirleme çalışmasını yapabilir. Önce birimin vizyonu yazılır. Bu vizyona gidecek misyon ve ekibin hangi temel özelliklere sahip olması gerektiği beyin fırtınası ile belirlenir. Sonuçta her birimde en önemli ilk 5 yetkinlik yazılır. Kurumdaki tüm birimlerin yapmış olduğu çalışmalar alınarak ortak ilk 5 yetkinlik çıkartılır. Kurum vizyonu ile karşılaştırılır, tekrar üzerinden geçilerek teyidi alınır ve kurumun değerleri, temel yetkinlikleri belirlenmiş olur. Sonrasında bu yetkinliklere sahip olmayanlar için ihtiyaç duyulan eğitimler planlanır, uygulanır. Performans kriterleri belirlenerek takibi yapılır ve tabi ücret varsa prime yansıtılabilir. Kimileri için detay gibi görünen bu çalışmalar, kurumsallaşmış şirketlerin ortak geçmişidir. Dolayısı ile şirketin vizyonu kaptanın rotasıdır. Kaptan gemi için, yolcular için, diğer çalışanlar için çok önemlidir. Kaptanı yormamak, kafasını karıştırmamak, rotadan çıkartmak isteyenlere de engel olmak ve rotada kararlı olmak lazımdır. Zira gemi çoktan demir almıştır limandan.