| Erdoğan BAYRAKTAR |
|
ELİT GAYRİMENKUL PROJELERİ |
Amacımız, Türkiye’nin her türlü kent donatılarına sahip bir ülke olmasıdır
Bildiğiniz gibi TOKİ, 1984 yılında, ülkemizdeki konut profilini değiştirmek için yapılmış ilk ciddi hamle olarak çıkarılan 2985 sayılı Toplu Konut Fonu temelinde, tüzel kişiliğe sahip Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı idaresi Başkanlığı’nın oluşturulmasıyla ortaya çıkmış bir kamu kuruluşudur.
Bildiğiniz gibi TOKİ, 1984 yılında, ülkemizdeki konut profilini değiştirmek için yapılmış ilk ciddi hamle olarak çıkarılan 2985 sayılı Toplu Konut Fonu temelinde, tüzel kişiliğe sahip Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı idaresi Başkanlığı’nın oluşturulmasıyla ortaya çıkmış bir kamu kuruluşudur. Kuruluşundan 2002 yılına kadar devam eden süreçte, kooperatif kredileri kapsamında -549 bini 1989 yılı sonuna kadar olmak üzere- 940 bin konuta kredi desteği sağlamış; ayrıca Emlak Bankasından devralınan 7 bin 852 konutla birlikte toplam 43 bin 145 konutu bizzat üretmiştir. Ancak, 1984–1988 yılları arasında kredilendirilen kooperatiflerin tamamlanma süresi 18 ay iken, 1989–1997 yılları arasında bu süre 72 aya kadar uzamıştır. Toplu Konut Fonu’nun, 1993 yılında Genel Bütçe kapsamına alınması, 2001 sonunda ise tamamen kaldırılmasıyla, idare konut üretiminden uzaklaşmıştır.
Buna karşın, ülkemizdeki hızlı kentleşme ve ruhsatsız yapılaşma eğilimi durmamış, dar ve orta gelirli vatandaşlarımızın nitelikli konut ihtiyacı da artmıştır.
58. ve akabinde 59. Cumhuriyet Hükümetleri’nin “Acil Eylem Planı ve Hükümet Programı”nda, “gecekondu sorunun çözümü” ile “alt gelir grubu ve yoksulların kira öder gibi taksitlerle ev sahibi olabilmesi” konularına yer verilmiş olması, TOKİ’nin yeni bir misyon kazanmasına yol açtı. Bu misyonun yerine getirilebilmesi için TOKİ’nin yapılanmasına gidildi. Böylece, Türkiye tarihinde ilk kez bu kadar geniş çaplı bir “planlı kentleşme ve konut atağı” başlatılmış oldu.
Bugün itibariyle TOKİ, bütün illerimizde, 397 ilçemizde mevcut olan toplam 961 şantiyeyle 293.872 konut rakamına ulaşmıştır. Bu konutlarımızın yaklaşık 250 bini “sosyal konut” niteliğindedir. “Sosyal konutlar”ımız, konut ihtiyacı içinde olan, ancak konut edinmekte zorluk çeken vatandaşlarımız için uygun şartlarda satışa sunulan ve Cumhuriyetimizin “sosyal devlet” olması anlayışıyla anlam bulan bir uygulamadır. Bu konutlarımız, “yoksul konutları” ve “alt gelir grubuna yönelik konutlar” diye iki ayrı kategoride yer almaktadır. Yoksul konutları peşinatsız ve 150 YTL taksitlerle 20 yıl vadeli olarak; “alt gelir grubu konutları” ise 4 bin YTL peşin, 250 YTL taksitlerle 15 yıl vadeli olarak satışa sunulmaktadır.
Yaklaşık 294 bin konutumuzun 45 bini ise, “kaynak geliştirme” açısından inşa ettiğimiz ve onlardan gelen gelirlerle sosyal konutlarımızı karşıladığımız uygulamalarımızdır. TOKi Hazine’den herhangi bir pay almadığından, “kaynak geliştirme projeleri”, idaremizin kendi kaynağını kendisi bulma çabasında uygulamaya koyduğu çalışmalardır.
Kimin için konut yapıyorsunuz? Hedef kitle tanımınız nasıl?
TOKİ, Anayasamızda belirtilen “konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alma” görevini, insan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde belirtilen “hak” çerçevesinde ve Birleşmiş Milletler tarafından öngörülen “evrensel hedefler” açısından yürüten bir kamu kuruluşudur. Anayasası’nın 57. maddesi, ”konut hakkı” başlığını taşımaktadır ve “Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler” demektedir.
Dolayısıyla TOKİ’nin hedef kitlesi, konut edinme hakkına sahip olduğu halde, hali vakti yerinde olmadığı için konut edinemeyen vatandaşlarımızdır. Ayrıca, plansız kentleşme ve çarpık yapılaşma nedeniyle, “modern kent” imkânlarından uzak kalan, çocuklarının oyun alanlarından; öğrencilerinin okullarından; sakinlerinin alış-veriş merkezlerinden ve çeşitli sosyal donatılarından mahrum olduğu kent parçalarında yaşayan halkımızdır. Çünkü TOKİ olarak bu tür çarpık ve plansız yerleşme alanlarını, gecekondu bölgelerini dönüşümden geçirerek “planlı ve sürdürülebilir kent koşulları”nı bu bölgelerimize de ulaştırma gayreti içindeyiz.
Yeni dönem önemli projelerinizi paylaşır mısınız?
Öncelikle konut üretimine devam ediyoruz. 2003 yılında yola çıkarken, 2007 yılı sonu itibariyle 250 bin konut üretme hedefini kendimize rehber edinmiştik. Bu hedefi 2007 yılının Nisan ayında yakaladık. Şimdi 2011 yılı itibariyle 500 bin konut üretme hedefini yakalamak için gayret göstermekteyiz.
Bunun haricinde, TOKİ aslında sadece konut üreten bir kurum değil. Yukarıda “kentsel yenileme” ve “gecekondu dönüşüm” ihtiyacı içindeki kent parçalarındaki halkımızın da hedef kitlemiz olduğunu belirtmiştik. Bu çerçevede, merkezi hükümetin desteği ve yerel yönetimlerle işbirliğiyle, Cumhuriyet tarihimizde ilk defa geniş kapsamlı bir gecekondu dönüşüm programı yaptık. Bu doğrultuda 137 belediye ile toplam 124.259 konutluk gecekondu dönüşüm çalışmaları yürüttük. Ayrıca, 62 bölgede 28.346 konutluk uygulama “gecekondu dönüşüm” projesi başlattık.
Sadece konut üretmediğimizin bir göstergesi de, inşa ettiğimiz ve etmekte olduğumuz yerleşim alanlarının asli ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olacak “sosyal donatıları” da konutlarımız yanında inşa etmemizdir. Bu çerçevede, şimdiye kadar ürettiğimiz 298.872 konutla beraber, toplam 10.482 dersliğe denk gelen 367 ilköğretim okulu, lise ve anaokulu; 62 spor salonu; 35 kütüphane; 290 ticaret merkezi; 20 hastane; 70 sağlık ocağı; 233 cami; 10 yurt ve pansiyon inşa ettik ve etmeye de devam ediyoruz.
Çevre düzenlemeleri kapsamında yaklaşık 17 milyon metrekare yeşil alan düzenlemeleri, 2,5 milyon ağaç dikimi ve 3,5 milyon çalı peyzajı yapıyoruz.
Ayrıca, çeşitli doğal afetlere uğramış bölgelerimizde ürettiğimiz afet konutlarımız da mevcut. Bu çerçevede yurdumuzun değişik bölgelerinde 7.848 “afet konutu” inşa ettik ve ediyoruz.
Köylerimizden kentlere göçe engel olmak amacıyla, her türlü imkâna sahip “tarımköy”ler projemiz var. Şimdiye kadar 29 köyde 2.730 konutluk uygulama gerçekleştirdik.
Büyük kentlerimizin merkezlerini yükten kurtarmak maksadıyla “uydu kentler” oluşturuyoruz.
Orta ölçekli kentlerimizde “örnek kent birimleri” oluşturuyoruz.
Kentlerimizdeki tarihi dokuyu korumak için restorasyon çalışmaları yapıyoruz. Ayrıca yöresel mimariyi korumak için örnek uygulamalara imza atıyoruz.
Yeni dönemde, 500 bin konut hedefiyle birlikte, “sosyal konutlar”a ve “gecekondu dönüşüm projeleri”ne ağırlık vereceğiz.
Yeni dönemde ağırlık vereceğimiz bir konu da, kendi inşa ettiğimiz yerleşim alanlarına yaptığımız okul ya da hastaneler dışında, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı ile imzaladığımız protokoller çerçevesinde, yurdumuzun birçok bölümünde inşa edeceğimiz okullar ve hastaneler. Okullarımız yanında pansiyon, spor salonu, çok amaçlı salon, yapacağımız çeşitli meslek liseleri için atölye, hatta lojman gibi uygulamalara da yer vereceğiz.
2010 yılına kadar yapımı devam eden projeleri bir tablo olarak alabilir miyiz?
Öncelikle geçmişe dönük verilerimize grafik olarak dağılımına bakmakta fayda var. Çünkü önümüzdeki dönemde yapımı devam eden faaliyetlerimizin dökümünü anlamlandırabilmek için bu tabloları göz önüne almak gerekecek. Yukarıda da söylediğimiz üzere, TOKİ’nin şimdiye kadar ürettiği konutların dağılımını şöyle bir grafikle gösterebiliriz.
inşaat Sektörünün Lokomotifi
ÜRETİLEN KONUT SAYISI: 293.872
Sosyal konutlarımızın dağılımını ise grafikle şöyle ifade etmek mümkün:
248.579 SOSYAL KONUT DAĞILIMI
Ayrıca; TOKi’nin bütün bu çalışmaları neticesinde;
- Doğrudan ve dolaylı olmak üzere 800.000 kişilik istihdam sağlanmıştır.
- Toplam 8 milyar YTL hakediş ödemesi yapılmış olup, gelir paylaşımı projeleriyle birlikte toplam yatırım bedeli 12 milyar YTL’dir.
- Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde toplam 44.557 konut başlatılmıştır.
- Türkiye genelinde başlatılan konutlarımızın, 4.735’i Askeriyeye; 8.230’u Polislere konut ve lojman olarak verilmiştir.
- Ayrıca 160.000 konutluk müşavirlik ihaleleri gerçekleştirilmiştir.
- Konutlar, sosyal donatılar, altyapı ve çevre düzenlemeleri, imar planları, jeoloj