SİYASİ VİZYON Ural AKÜZÜM
ARI Hareketi Başkanı
"Yeni toplumsal anlayış: Teknoloji siyaseti değiştiriyor!"
 
ARI Hareketi internetin ve sanal evrenin akıl almaz bir hızla büyüdüğü ve geliştiği, ekonomi ve siyaseti tamamen içine aldığı bu dönemde 1990’lı yıllarda ortaya koyduğu “katılımcı demokrasi” felsefesinin bir sonraki adımının teorik yönünü Türkiye’de kamuoyunun önüne koymaktadır. Sivil toplum ile katılımın önündeki yasal ve zihinsel engelleri aşmayı hedefleyen felsefe olan katılımcı demokrasinin ardından insanların önündeki tercihleri her bakımdan arttırmayı hedefleyen bir kavram gerekmektedir.
Bu gereksinimin sebeplerini sıralarsak,

1. İnternet ve mobil teknolojiler geniş kitleler tarafından ulaşılabilir bir hale gelmiştir. Anadolu’da İnternet erişimine sahiplik oranı %90’ları geçmiş bulunmaktadır. Ayrıca, Türkiye’de 13 yaş üstü insanlar arasında e-mail adresine sahip olmayan çok az kişi kalmıştır.

2. Türkiye’de internet kullanıcıların büyük çoğunluğunun gazete ya da dergi okumak için İnterneti kullandığını göz önüne alırsak, internet okuryazarı olan kişi sayısı artarak baskı unsuru olabilecek seviyeye ulaşmıştır.

3. Özellikle Türkiye’de 1986–1987–1988 kuşakları için bilginin ve sosyalleşmenin en büyük aracı olarak internet karşımıza çıkmaktadır.

4. 1986–1987–1988 kuşakların siyasi idol, siyasal hayata katılım ve oy verme davranışını şekillendiren referans dünyalarında Turgut Özal, Süleyman Demirel, Mesut Yılmaz, Tansu Çiller ve Bülent Ecevit gibi Türk siyasi hayatına yön vermiş kişiler bulunmamaktadır.

5. 12 yaşından itibaren bilinçlenmeye ve çevresini algılamaya başlayan gençler için Recep Tayyip Erdoğan, Kurtlar Vadisi, Avrupa Birliği, Ergenekon Davası, AKP-CHP gerginliği ve bazı ilave faktörlerden başka siyasi referans noktaları bulunmamaktadır.

6. Yukarıda adı geçen kuşak 2011 yılında yapılacak olan genel seçimlerde oy kullanacaktır. Ayrıca, söz konusu kuşak seçimlerde en büyük seçmen kitlesini oluşturacaktır.

7. 1991–1992–1993 doğumlu 3 milyon 900 bin genç İLK DEFA 2011 yılında yapılacak olan genel seçimlerde oy kullanacaklardır.

8. Seçimlerde ülke barajı olan %10 düşünüldüğünde 4,5 milyon oy bir siyasi partinin parlamentoya girmesinde yeterli olacaktır.

9. Bilişim teknolojilerinin kullanımının yayılması ile birlikte günlük ve siyasi olaylara yönelik fikirlerini özgürce ifade edebilen özgüveni ve cesareti artan bir katılımcı kültür çevresi oluşmuştur.

10. Her yaş grubundan insanın geleneksel iletişim araçları yerine interneti kullanmaları sonucunda, Türkiye 25 milyon üyesiyle MSN Messenger kullanımında dünyada üçüncü sıradadır. Türkiye’nin MSN’nin video sohbet ve Windows Live servislerinin kullanımında dünya birincisi, Hotmail kullanımında ise dünya beşincisi olduğuna dikkat çeken Microsoft Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Bölgeleri Online Hizmetlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı John Mangelaars, “Türkler dünyanın her yerine yayılmış bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı birbirleri ile iletişim kurmak istemektedirler. Ayrıca Türkler, kültür olarak da konuşmayı sevmektedirler. Tüm bu özellikleriyle Türkiye bizim için inanılmaz bir pazar” demektedir.

11. Facebook’un yayınladığı 23 Mart 2009 tarihli üyelik verilerine göre Türkiye, 10 milyonu aşan kullanıcı sayısıyla Avrupa’da ikinci sıradadır. Başka bir ifadeyle, Türkiye’de her yüz kişiden 14’ü Facebook üyesidir.

12. Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşen 2008 Başkanlık Seçimi bilişim teknolojileri ve kişisel demokrasi için bir dönüm noktası olmuştur. Barack Obama bir POP ART modeli olarak siyasi hayata şekil vermiştir.

13. Barack Obama seçim kampanyasında önemli bir yere sahip olan internet sayesinde ABD’de siyasetle ilgilenmeyen genç seçmenlere ulaşmayı başarmıştır.

14. Obama, bir önceki seçimlerde Florida eyaletindeki e-oylama skandalı yüzünden politik teknolojilere mesafeli yaklaşan seçmenlerin bu düşüncesini kırarak, bilişim teknolojilere yönelik güveni yeniden sağlamıştır.

15. Obama seçim kampanyalarında Bilgi Ofisinin (Chief Information Officer) başına dünyanın en büyük ücretsizilan sitesi ve aynı zamanda en büyük sosyal ağı olan Craig List’in kurucusu Craig Newmark’ı atayarak bilişim teknolojilerine verdiği önemi göstermiştir. Obama’nın seçim kampanyası boyunca yaptığı konuşmaları ve sanatçıların Obama’yı desteklemek için hazırladıkları şarkıların videoları Youtube gibi video paylaşım sitelerinde de yayılarak, Obama’nın imajını sadece ABD’de değil tüm dünyada Obama taraftarları oluşturmuştur.

16. Bilişim teknolojileri sayesinde daha önce sesini topluma duyuramayan kitleler büyük etki yaratmayı başarabilmişlerdir. Dünyanın bir köşesinde yapılan insan hakları ihlallerine ya da özgürlüklerin kısıtlanmasına yönelik eylemlere güçlü bir karşı tepki oluşturulabilinmektedir.

17. Büyük medya kuruluşlarının kendi çıkarları doğrultusunda yayınladıkları haberler ya da çarpıtılan haberler yerine internet aracılığıyla doğru bilgiye ulaşılabilmektedir. Böylece, büyük medya kuruluşlarının etkinliği çok büyük düşüş içine girmiştir.

18. Türkiye’de yayınlanan e-muhtıradan sonra sırasıyla İran’da sosyal paylaşım ağları sayesinde yapılan gösteriler internetin artık ülke siyasetinde ne denli önemli rol oynadığının göstergesi durumundadır.

Bu yeni kavramsal çerçeve için verilebilecek en somut örnek Personal Democracy Forum (Kişisel Demokrasi Forumu) dur. Sözkonusu Forum, ABD merkezli olup yıllık konferanslar ve internet adresiyle internet teknolojisinin politika, yönetişim ve yandaşlık (advocacy) nasıl değiştirdiğini izlemektedir. Slogan olarak ise “Teknoloji politikaları değiştiriyor” kullanmaktadırlar. Tartışılan konular olarak, bireyin katılımıyla şeffaf ve hesap verebilir e-devlet; seçim kampanyalarına internet aracılığıyla bağış; taşınabilir (mobile) telefon teknolojisi ile sabit telefonlarının cazibesi kaybetmesi; internet ortamında daha az para ile daha çok seçim kampanyası yapabilme imkanı; ne tür internet hizmetlerin seçmeni etkileyeceği ve gelecek teknolojilerin yukarıda bahsi geçenlerin yapılabilmesinde daha fazla imkan tanınacağıdır. Siyasi partiler; günümüzde, ülke yönetimindeki sorumlulukların halka paylaşım aracı olan sivil toplum örgütlerinden sivil siyasi kurumların üretimlerini değerlendirerek, uygulamaya döken yapılar haline gelmektedir. Bilgiye dayalı sivil inisiyatifler ve kurumların siyasete etkisinin artması; proje bazındaki üretimlerin, ülkelerin genel uygulama alanı olan siyasete taşınması ile mümkündür. Sivil örgütler bu şekilde, siyasetin proje ve insan kaynağı ihtiyacına cevap verirler. Ayrıca, sivil toplum nezdinde kabul gören ve destek alan kişi veya üretimler, toplumun genelinde de destek alacak, toplumla bütünleşebilecek niteliktedir.

Kişisel Demokrasi ile birlikte bireyler internet aracılığıyla bir araya gelebilecek ve ülke yönetimini ilgilendiren konularda daha çok sahibi olabileceklerdir. Ayrıca, internete erişebilme Estonya ve Yunanistan gibi ülkelerde insan hakları olarak tanımlanmaktadır. Fransız Anayasa Mahkemesi ise internet erişebilmeyi temel insan hakkı olarak belirlemiş, bu da Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirisi’nde bu konu hakkında yen tartışmalar yaratmıştır. Buna ilaveten, Estonya’da son seçimde Başbakan Andrus Ansip dahil olmak üzere seçmenlerin yüzde 1’i internet üzerinde elektronik oylama sistemi kullanılmıştır. Estonya örneğini gelecek yıllarda daha çok ülkede görmek mümkün olacak.