| MURAT MERMER |
|
Çinliler Türkiye’yi Avrupa’daki Küçük Çin Olarak Görüyorlar |
Çin ile ilişkileriniz nasıl başladı? Chery otomobilinin Türkiye distribütörü nasıl oldunuz?
Bunda 4 sene önce Çin’de yapılan bir Autoshow’a davetliydik. Bu fuarda Chery’nin standına rastladık, orada görüşmelerimiz oldu. Çinliler Türkiye’ye çok önem veriyorlar, Gümrük Birliği’nden dolayı bizi bir köprü olarak nitelendiriyorlar çünkü mevcutta şu anda hala işbirlikleri var fakat dünyadaki kabul görürlüğü Türkiye ayarında değil. Bütün görüşme yaptığımız firmalarda Türkiye üstüne kenetlenmiş bir düşünce tarzı var. Görüştüğümüz markaların içinde Türkiye pazarında başarı elde edebileceğine inandığımız Chery ile yolumuza devam etmeye karar verdik. Karşılıklı görüşmeler sonucunda Türkiye distribütörlüğünü aldık ve 2006 Haziran ayında anlaşmayı imzaladık.
Çinli Chery otomobillerinin uzun süredir AB standartlarını karşılayıp karşılamayacağı tartışılıyordu. En sonunda “Avrupa Birliği’ne Uygundur” belgesi alındı, bu süreci bize anlatır mısınız?
Chery 10 senelik bir firma. Çinliler başlangıçta otomobil işini bilmiyorlardı. 2006 yılında ise otomobil üreticisi olarak dünya 2.si oldular. Bu işi öğrendiler. İlk başlarda bazı markaların kalite problemleri vardı fakat daha sonra dışarıdaki teknolojiyi kaptılar. Çin’de ilk üretilen araba Volkswagen, dolayısıyla Chery’nin başkanları da Volkswagen’den gelme. 2002 yılında iç piyasadan sonra dış piyasaya açılma kararı aldılar. Bu kararla beraber Avrupa standartlarında üretim yapmak kararı gündeme geldi. Testlerin yapılması 1,5 sene sürüyor. AB kriterleri doğrultusunda çarpışma testi için 6 ay gibi bir süre çalışmak gerekiyor. Bu özel testleri İngiltere’de yaptırdılar. Ciddi aşamalardan geçirdiler, onaylandı ve tüm Avrupa’da geçerli hale geldi. Zaten Chery bu testi geçen ve Avrupa’dan onay alan ilk araba olma özelliğini taşıyor.
Chery otomobillerinin özelliklerini, spesifikasyonlarını, modellerine göre fiyat aralıklarını açıklar mısınız?
1100 cc’den başlayıp 2500 cc’ye kadar bir araç kokteylimiz var. Arabalarımızın fiyatları 15.000 YTL’den başlıyor, 55.000 YTL’ye kadar çıkıyor. Araçların tümünün üretimi Alman teknolojisi ile yapılıyor. %25 oranındaki hayati önem taşıyan parçalar Almanya’dan geliyor. Geri kalan kısımları da Alman olup, Çin’de yatırım yapmış Bosch gibi fabrikalardan tedarik ediliyor. Bu arabaların ucuz olmalarının en önemli sebebi Çin işçiliği kullanılması. A segmentinden, B, C segmentine kadar araçları getirmeyi düşünüyoruz. Cipte şu anda orta büyüklükteki araçlar mevcut. Biz ortanın bir büyüğünü, bir de büyük boy cip getireceğiz. Ortayla büyük boy 4 kişilik. En büyük dediğimiz geniş olan 7 kişilik ticari araçlar 2009 yılında çıkacak. Bir de pick-up var.
Chery otomobilleri hedef kitlesi kimlerdir? Bayilik ve servis ağı oluştu mu? Bayilik ve servis açma kıstasları neler olacak?
A segmentindekiler; bütçesi uygun, parasını hazırlamış ama biraz kararsız olan, ilk arabasını almak isteyen orta kesime hitap ediyor. Ama onun üstündeki segmentte her kesime hitap eden araç var. Ağırlıklı olarak A ve B segmentindeki ekonomik araçlarda talebin fazla olacağını düşünüyorum. Şu anda Türkiye genelinde 26 adet servis sözleşmesi yapıldı. 2008 yılı sonuna kadar 67 bayilik düşünüyoruz. Stratejimiz gereği önce servis sonra yedek parça geliyor. 1. aşamada lojistik merkez olma planımız var. Türkiye, satışla beraber Chery’nin Avrupa, CIS ülkeleri ve Rusya’nın yedek parça dağıtımını yapacak. Bayilerimizinde araçları satmadan yedek parçaları tedarik etmelerini istiyoruz. Anadolu en büyük hedefimiz. Uygun fiyatlı olan bu arabaların Anadolu’daki satışının bizi çok etkileyeceğini düşünüyorum. Bu segmentte pazarın %60’ı Anadolu’ya ait. Tabi İstanbul ve diğer büyük şehirlerin üstünde de durulacak ama Anadolu’ya nazaran daha yavaş şekilde ilerleyeceğiz. İlk etapta bayilikte servisi ve yedek parçayı sağlayabilecek nitelikleri arıyoruz. İyi bir motivasyona sahip olmalarını ve bu işi iyi bilmelerini istiyoruz. Hizmeti en iyi verebilecek, özellikle satış sonrasına önem verecek, markanın arkasında duracak kişileri tercih ediyoruz. Ürünle beraber aynı sinerji ve enerjiyi sağlayacak, bizimle beraber bunları düşünecek ve bu işin bir parçası olacak bir model oluşturmayı düşünüyoruz. Chery’de çabuk gelişen bir model gamı var. 2009 yılına kadar 36’ya yakın model çıkacak, bu modellerin hepsini getirmek mümkün değil ama bayilerimizin de fikrini alarak neler yapabiliriz, hangi modelleri getirebiliriz buna karar vereceğiz. Bayilerde 2. el satış yapabilme özelliği arıyoruz ve 2. el için garanti vermeyi düşünüyoruz.
İthalat ne zaman başlayacak ve Türk tüketicisi satın almak için Chery ile ne zaman tanışacak?
2008 Ağustos olarak planladık. Kartal’da yedek parça deposu aldık. İnşaatı Temmuz sonu yetiştirmeyi düşünüyoruz, zaten o tarihte yedek parçalarımız burada olacak. Ağustos sonunda 2008 modellerini piyasaya sürmeyi düşünüyoruz.
İhracat düşünülüyor mu? Düşünülüyorsa hangi ülkelere?
Resmi olarak Başbakanlığa ve Sanayi Bakanlığı’na başvurumuz oldu. Maliye Bakanımız birkaç markanın daha Türkiye’de olmasını istediğini belirtti. Çinliler de Türkiye’nin stratejik öneminden dolayı bizlerle işbirliği yapmak istiyor. Chery’nin komşu ülkelerde Ukrayna, Rusya, İran ve Mısır’da fabrikaları mevcut fakat bu ülkeler Gümrük Birliği’ne dahil olmadığı için Türkiye daha avantajlı durumda oluyor. Bizim yan sanayiimizin çok gelişmiş olması ve dünya markalarının Türkiye’de üretim yapmasından dolayı bizi çok yakından takip ediyorlar, olumlu olacağına kanaat getirdiğimiz fabrikayla ilgili gelişimi 3 yıl içinde en geç başarıyla sonuçlandıracağımızı düşünüyorum.
Üretim maliyetleri açısından Çin ile Türkiye rekabet edebilecek mi?
Şu andaki görüntüde Türkiye rekabet edebilir durumda. Yan sanayi rantabl olabilir. Yol çok büyük masraf teşkil ediyor. Navlun bedeli göz önünde tutulursa, Türkiye’deki işçiliğin Avrupa’daki işçiliğe göre daha cazip olduğu düşünülürse Çin ile rekabet edebilecek düzeye yaklaşıyor.
İlave etmek istedikleriniz var mı?
Sırf otomobil değil, diğer ürünler için de mutlak suretle Türkiye’nin Çin ile işbirliği yapmasının çok faydalı olacağına inanıyorum. Konuştuğumuz insanlara da mutlaka Çin’e gidin, görün diyoruz. Türkler’e karşı orada iyi niyet ve sevgi var. Çinliler Türkiye’yi Avrupa’daki küçük Çin olarak görüyorlar. Bu gözlem varsa demek ki iyi bir ortam var. Biz ithalatımızı gerçekleştirirken aynı zamanda bir ihracat anlaşması da imzaladık. Türkiye’den şarap, bakır, mermer, tekstil ürünleri paketi ihraç imkanı var. Dünyanın en büyük ihracat ülkelerinden biri olan Çin’e Türkiye’nin ihracat yapmasını diliyorum.